NECMETTİN HACIEMİNOĞLU TÜRK DİLİ ÖDÜLLERİ


25 Nisan 2025 Cuma günü 14.30'da Ankara Bahçelievler'de Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü'nde bir tören vardı. İki hafta kadar önce Ahmet Bican Ercilasun bey eşimi aradı ve kendisine Necmettin Hacıeminoğlu Türk Dili Ödülü verileceğini söyledi, bilgi verdi. Tören için bir gün önce Ankara’ya ulaştık. Yaklaşık 30 yıldır Prof. Dr. Necmettin Hacıeminoğlu adına, sadece Türk Dili alanındaki araştırma ve eserlere ödül veriliyor. Hocanın 1994'de 64 yaşında vefatından bir süre sonra eşi Meral Hacıeminoğlu, aile adına 1998 yılında Necmettin Hacıeminoğlu Türk Dili Ödülü ihdas etmişti. Ödül, hem hocanın hatırasını yad etmek hem de bilim insanlarını manen taltif etmek yönünden çok anlamlı ve değerlidir. Törende eşi Meral hanım, kızı Oytun Şahin hanım ve torunu Doç. Dr. Mehmet bey de vardı. Meral hanım kısa bir konuşma yaptı.

SEÇİCİ KURUL

Ödüllerin tam yerini bulması için beş kişilik bir bilim jürisi belirlenmiş. Jüri üyeleri;
Prof. Dr. Kemal Eraslan,
Prof. Dr. Ahmet B. Ercilasun,
Prof. Dr. Hamza Zülfikar,
Prof. Dr. Leylâ Karahan ve
Prof. Dr. Vahit Türk’ten oluşan seçici kurul, birkaç yılda bir toplanarak ödüle değer eserleri tespit etmekte ve eser sahiplerini ödüllendirmektedir. 2017-2022 yıllarını kapsayan ödüllerin tespiti, Kemal Eraslan Hocanın vefatı dolayısıyla dört kişi tarafından yapılmış.

ÖDÜL KAZANANLAR

Ödüle değer bulunan eserler ve yazarlar;

2017: Prof. Dr. Ayşe İlker, Manisa Ağızları, Ankara, TDK.

2019: Prof. Dr. Yaşar Şimşek, Harezm Türkçesi Kur’an Tercümesi, Ankara, Akçağ Yayınları.

2021: Prof. Dr. Ferruh Ağca, Dillik Ölçütlere Göre Eski Uygurca Metinlerin Tarihlendirilmesi, Ankara, TDK.

2022: Prof. Dr. Feyzi Ersoy, Türk-Moğol Dil İlişkisi ve Çuvaşça, Ankara, TDK.

Tören saati öncesinde yaklaşık 150 kişilik seçkin davetli, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü'nde buluştular. Gelenlerin çoğu Türk Dili ve Türk Edebiyatı üzerine çalışan akademisyenler, Doktora ve Yüksek Lisans yapan Araştırma Görevlileriydi.
Toplantıyı seçici kurulda da yer alan Necmettin Hacıeminoğlu 'na "ağabeyim" diyen Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun yönetti.

TÜRK KÜLTÜRÜNÜ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ


Toplantı öncesinde girişteki salonda Ahmet Bican bey ile yan yana oturuyoruz. Hal hatırdan sonra, içinde bulunduğumuz Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü (TKAE) hakkında konuşuyoruz. Enstitü 1961'de devlet desteği ile kurulmuş. Şimdiye kadar yüzlerce nüsha Türk Kültürü dergisi çıkarmış, kitaplar basmış, toplantılar yapmış. 30 yıla yakın bir süre devlet desteği almış, bu destek 1990'da sona erince enstitü güçten düşmüş. Ama hala ayakta. Bina üç katlı ve Enstitünün kendi malı.Girişteki salonundan sonra küçük-orta boy bir konferans salonu var.

Fransa, Almanya, İngiltere ve ABD bizde her türlü (her kesimden) bölücülüğe, fitneye destek verir, enstitüler kurarken, kendi kültürümüzü araştıran, amacı Türk Kültürü üzerine dil, tarih, coğrafya, nüfus, felsefe, siyaset dahil her konuda bilimsel çalışma yapmak olan bir millî kuruluş ihmal ediliyor. Bu tür STK şeklindeki siyaset dışı bilgi üreten yapılar, "kamu yararına kuruluş" ilan edilip destek verilmelidir. Devlete ait kurumlar ve belediyeler her türlü işe bir şekilde kaynak buluyorlar. Millî Kültür, yoldan, kaldırımdan, şenlikten daha mı önemsiz?

Eşim ekliyor; arkamızda troller, büyük sermaye yok. Bir avuç has memleket evladı bir araya gelmiş, birşeyler yapmaya çalışıyor, diyor. Öz yurdunda garipsin ifadesinin ete kemiğe bürünmüş hali mevcut hal. Memlekete aşı misali bilim ve sevgi ile sağlık aşısı daha doğrusu millî kültür aşısı yapmaya çalışıyorlar.

BİR HATIRA

Hava Lisesinde okurken teneffüs alanlarındaki seyyar kitaplıklarda TKAE 'nün çıkardığı mavi kapaklı Türk Kültürü dergileri bulunurdu. Bunları okuyarak çok şey öğrenmiştim. Hatta dergiye abone olmak için mektup yazdığımda, o dönem enstitü başkanı Prof. Dr. Ahmet Temir beyden cevabi bir mektup almıştım. (Temir, yani demir. Timur kelimesi de buradan. İlk duyduğumda soyadını nüfus memuru yanlış yazmış herhalde diye düşünmüştüm. Türkçedeki "t" den "d"ye dönüşmeyi bilmiyordum) Yıllık 12 TL abonelik karşılığında derginin eski bütün nüshaları ile bazı kitapları bedelsiz gönderebileceğini bildirdi ve gönderdiler de. Lise son sınıftayım. Okul idaresi önce bunlar nedir diye inceledi ve sakınca yok deyip bana gelenleri teslim ettiler. Sorsalardı cevabım hazırdı. Teneffüs alanlarına idarenin koyduğu dergi bunlar, diye. Bundan sonra 10-12 arkadaş da benzer işlemi........

© tarihistan.org