JULES VERNE’İN CHANTELEINE KONTU ROMANINDA FRANSIZ DEVRİMİ

Abbas BİLGİLİ

İster eleştirel baksın, ister övgü ile baksın, tüm siyasi düşünce kitaplarında Fransız Devrimi’nin ana sebebinin dönemin toplum yapısı olduğu kabul edilir. Başka sebepler de olmakla birlikte, toplumdaki sınıf, zümre, katman ya da grup diye belirtilen olgu devrimin temelindeki esas sebebe götürür bizi. Uzun süreli bir mutlak monarşi yönetimindeki kral ve diğer üç grup, toplumu oluşturmaktadır. Ülke gelirinin ve topraklarının büyük kısmını elinde tutan soylular ve ruhban sınıfı birinci ve ikinci sınıfı oluşturur. Üçüncü grup ise ödediği vergilerle soyluları ve ruhban sınıfını beslemekle görevli halktır. Üçüncü grubun içinde ticaretle zenginleşen ancak yönetimde pay sahibi olmak isteyen burjuva kesimi ve açlık sınırındaki işçi, köylü ve işsiz güçsüz takımı vardır. Koşulların oluşmasıyla devrimi yapan da üçüncü gruptur.

Devrim, koşulların dayatmasıyla oluştuğu için, yazılacak bir senaryoda soyluların ve ruhban sınıfının olumsuz, üçüncü grup mensuplarının olumlu rolde olmaları gerekir. Zira ezilen ve sömürülen (mazlum /iyi) üçüncü grubun karşısında ezen ve sömüren (zalim / kötü) soylular ve ruhban söz konusu. Durum böyle olduğu halde, Jules Verne’in Chateleine Kontu isimli küçük hacimli romanında1 soylular ve ruhban iyi karakterli gösterilirken, üçüncü gruptaki devrimciler kötü karakterleri oluşturuyor. Aynı yazarın Esrarlı Ada isimli romanından bahseden yazımızda buram buram sömürgecilik koktuğunu belirtmiştik. Chateleine Kontu’nun ise buram buram devrim aleyhtarlığı (karşı devrim) koktuğu dikkatlerden kaçmıyor.

Fransa’nın batı kesiminde Atlas Okyanusu kıyısındaki Vendee, kırsal halkı ile oldukça muhafazakâr bir yapıya sahip olup, devrime ve özellikle de devrimin dine karşı tutumuna karşıdır. Bu sebeple de bir isyan hareketi ile iç savaşı başlatırlar. Paris’teki kralla fazla bağlantısı olmayan Kont da bu bölgededir ve dünyalar iyisi bir adamdır. Vendee isyanında da devrimcilere karşı savaşan bir kişidir. Kont’un yakın adamı Kernan da çok iyidir ve o da Kont’la birlikte iç savaşta yerini almıştır. Kont’un şatosunda hırsızlık yaptığı için kovulan Karval ise romanın kötü kahramanıdır. Karval, şatodan kovulunca Paris’e gitmiş ve devrimcilere katılarak yararlık........

© tarihistan.org