hakanakpinar227@gmail.com

1836 yılının baharında İstanbul’da yaşanan polisiye bir vaka, Osmanlı döneminde yayınlanacak ikinci Türkçe gazete olan Ceride-i Havadis’in kuruluşuna vesile olacaktır. Bu enteresan hâdisenin hikâyesi şöyledir:
Moda’da yaşayan İngiliz vatandaşı William Churchill, zamanın mesire alanlarından biri olan Kuşdili Çayırı’nda avlanırken, kazayla bir Türk çocuğunu vurmuştu. Çayırda oynayan çocuk, Churcill’in tüfeğinden çıkan saçmalarla yaralanarak hastaneye kaldırılmıştı. Bunun üzerine olay yerine çağrılan zaptiyeler, Churchill’i (Galiba biraz da hırpaladıktan sonra) derdest ederek nezârete atmışlardı.

Ancak bu olay, Osmanlı Devleti ile İngiltere arasında büyük bir siyasî krize dönüşecekti. İngiltere’nin İstanbul Büyükelçisi Lord Ponsonby, Hâriciye Nezâreti’ne nota vererek, Churchill’in derhâl serbest bırakılmasını talep etmişti. Notada; kapütilasyon hakları uyarınca, İngiliz vatandaşının “suç işlemiş dahi olsa” tutuklanamayacağı savunuluyordu.

O tarihte, Osmanlı tahtında oturan II. Mahmud, İngilizlerin düşmanlığını kazanmamak için üç gündür nezarette tutulan William Churchill’i serbest bıraktırmış; İngiliz vatandaşının mağduriyetinin süratle tazmin edileceği sözünü vermişti.

“Medenî Batı”ya kapütilasyonlarla zincirlenmiş olan Osmanlı Devleti, eski bir “Ortaçağ İmparatorluğu” vasfıyla artık kudretli günlerini geride bırakmış; âdeta Avrupa devletlerinin oyuncağı haline........

© Tanyeri Haber