Diğer

T24 Haftalık Yazarı

31 Ocak 2025

Çok karanlık günler yaşıyoruz, bütün dünyanın üzerine bir kara kış karanlığı çöktü. Bitmeyen, sürekli yeni varyasyonlar üreten bir kâbus… Bu karanlık çok zorladığında, 19. yüzyıl Avrupası’na ışınlanmayı diliyorum sık sık. Daha iyi bir zaman/yer diye değil, sanatın her alanından en sevdiğim sanatçılar o döneme ve o coğrafyaya ait olduklarından…

Neyse ki günümüzde böyle bir imkân var; zaman makinesiyle değil müzik, resim, edebiyat, tiyatro aracılığıyla. Geçen akşam Modern Dans Topluluğu (MDT) ve İstanbul Devlet Opera ve Balesi sayesinde, klasik müzikte tartışmasız en sevdiğim besteci Schubert’in dünyasına, 1820’ler Avusturya’sına ışınlandım örneğin bir süreliğine.

MDT ve İDOB Franz Schubert’in 31 yıllık kısacık ömrüne sığdırabildiği şahane eserlerden, Alman şair Wilhelm Müller’in 24 şiirine bestelediği “Liederkreis”/“Şarkı Dizisi”, “Winterreise”/“Kış Yolculuğu”nu sahneliyor. Klasikle romantik dönem arasında üretmiş, daha çok klasik döneme yakıştırılan ama bence tüm ruhuyla tam bir romantik olan ve Germen ülkelerinde Romantik dönemin başlangıcı sayılması gereken Schubert en çok harika “Lied”leri/şarkılarıyla ünlüdür. Diğer şarkı dizileri, yine Müller’in 20 şiirine bestelediği “Die Schöne Müllerin” ve ölümünden sonra basılmış “Schwanengesang”dır. Besteci 31 yıllık ömrüne 600’den fazla lied, bazıları tamamlanmamış 9 senfoni, oda müziği ve piyano için birçok eser sığdırdı. Liedlerindeki melodinin duyguları ifade etmedeki gücü ve şan/piyanonun benzersiz ortaklığı, piyanonun şancıya bir eşlikçi değil adeta onunla düet yapan bir enstrüman gibi yazılmış olması bence onu gelmiş geçmiş en iyi Lied bestecisi yapıyor.

Gelelim “Kış Yolculuğu”na… Bu 24 şarkı, kara kışta yapılan hüzünlü bir yolculuğu anlatıyor. Eserin kitapçığında Burçak Savaşkurt eserin konusunu şöyle betimliyor: “Bu şarkılarda, sevgilisinin başka bir adama gönlünü kaptırdığını öğrenen şairin, bir gece vakti gizlice sevgilisinin evinden ayrılarak şehri terk edip, nehri takip ederek bir köye ulaşması anlatılır. Sürekli ölme arzusuyla dolup taşan şair, en sonunda yalnızlığına razı olur. Soğuk, karanlık ve çorak kış manzarası onun kalbinin aynasıdır ve yapayalnız sürdürdüğü yolculuğu sırasında karşılaştığı kişi ve olaylar, bu şarkı dizisinin konularını oluşturur. Aslında bu, kalbin alegorik bir yolculuğudur...”

MDT’nin prodüksiyonunda reji ve libretto Mert Öztekin’e ait; rejisör dansların........

© T24