Diğer

11 Şubat 2025

Ekmek ve Güller grevi; 1912, ABD

Elbette haklı olabilirsiniz: Ne ülkeniz umut verici bir yer, ne dünya öyle… En azından şu zamanda. “Zamanın ruhu” ruhunu karartanlar tarafından işgal edilmiş.

Burasını biliyorsunuz; Trump’ı, Putin’i, Çin’i, Almanya ve Fransa başta “Batı demokrasileri”nde oyla yükselen “faşizm hayaleti”ni, İtalya’daki “bağyan”ı, Polonya, Romanya, Macaristan gibi “demo-dikta”ya dönüşen Avrupa ülkelerini, Danimarka gibi İskandinav ülkelerindeki “soğuk faşizanlık”ı, çevremizi, sınır ötelerimizi biliyorsunuz.

Biraz Meksika gibi kimi Latin ülkeleri, biraz İspanya, bir seçimlik İngiltere, Filistin meselesinde bile onurlu bir tavır alan İrlanda, biraz şurası burası “umut” beslemeye çalışıyor.

Haklısınız, aradığımız umudun düşmanı çok ve bastırıyorlar. Ne var ki o zaman “muhtaç olduğun kudret”i tarihten alabilmek gerekiyor. Çünkü tarih çok zor şartlarda umudunu, hayallerini yitirmeyen insanların mücadeleleri ve kilit kelime olan “dayanışma”yı koşturuyor önünüze, aklınıza, kalbinize. Çok daha zor şartlarda, açlık, yoksulluk, sık sık savaş ve salgınlar ortasında, güçlüler çok güçlüyken bile yılmayanlar “karanlık hayaletler”e karşı bizim umudumuzu beslemek için çırpınıyor. Sizin onları arayıp bulmanız gerekebiliyor tabii!

Size bir asrı aşkın bir zamandan bir “dayanışma ve umut” öyküsü anlatayım, okumak isterseniz. Şimdi göçmenleri sınır dışına atmaya, sınıra duvar örmeye yeminli Trump’ın “göçmen” dedesi Frederic ya da Friedrich’in ABD’ye kesin ayak basışından 20 küsur yıl sonradan, “dede”nin 49 yaşında İspanyol Gribi’nin ilk kurbanlarından oluşundan altı yıl önce.

Ocak 1912. ABD grevlerle çalkalanıyor. Senede 1700-2000 grevin olduğu zamanlar. İşçilerin örgütlendiği, mücadele ettiği, “sınıf savaşı”nın ABD’de canlı olduğu yıllar. Lawrence, Massachusetts. Büyük bir tekstil fabrikası. (Öyküyü France Culture’ün bir programına dayanarak anlatıyorum. Dayanarak ya da danışarak, dayanışarak!)

Birçok yerde olduğu gibi o fabrikada da kadın, genç ve çocuk işçiler çoğunlukta. Ve hepsi “yetişkin erkekler”e göre daha az ücret alıyor elbette. Haftada en az 56........

© T24