Diğer

23 Ağustos 2025

Zihnini sanatla besleyen biri olarak biraz da mimetik açıdan gözlemlerime dayanarak söyleyebilirim ki insanların bireysel ya da kitlesel davranış eğilimleri iki temel yönelimde şekil alır: ilgi ve aldırmazlık. İlgi de aldırmazlık da bir “intentio”, niyet – yönelim belirlemesine göre karakter kazanır. Çevresel koşullar elbette ki önemli ancak bir öz bilinç tasarımı yetisinin olmadığı durumlarda bu iki yönelim de bir açılma değil de kapanmayı getirir. Yönlendirilmiş olmak bu durumda kolaylaşır... Dolayısıyla ilgi duyulan ile aldırmazlık tavrı koyulan her neyse özerk bir benliğin kararını içermiyor...

“İlgi” ve “aldırmazlık”ı temel davranışsal yönelimler olarak ele almak istememdeki neden yine sosyal medyadaki belirgin sekter taraflılık ve taraftarlık tavırlarıdır. Farkındayım bunları birer “intentio”, yani “yönelmişlik” haliyle ilişkilendirmem Husserlci anlamda fenomenolojik bir bakışı çağrıştırıyor: “her bilinç bir şeye yönelmiştir”. Ama benim vurguladığım şey, bu yönelmenin öz bilinçten ne ölçüde beslendiği ve gerçekten özerk bir karar olup olmadığıdır.

İlgi ya da aldırmazlık bir “karar” gibi görünse de, eğer arkasında gelişmiş, özgür, kendine dönebilen bir bilinç yoksa bu yönelimler aslında sadece bir tepki, belki de bir alışkanlık ya da içselleştirilmiş bir yönlendirme oluyor. Bu durumda hem ilgi hem aldırmazlık aslında pasif tavırlar haline gelebiliyor.

Bu açıdan bakarsak, ilginin kendisi bile bir açılmaya değil bir kapanmaya dönüşebilir. Çünkü ilgi, eğer sahici bir içsel sorgulamayla değil de dışsal yönlendirme (toplum, medya, çevre baskısı vs.) ile oluşuyorsa, kişi sadece ilgilenir gibi yapar ki bu da özerkliği........

© T24