Diğer

30 Eylül 2025

Stoacı düşünce neden hâlâ günümüze değin etkinliğini koruyor? Binyıllar sonra hâlâ insan karakterinin değişmediğini sadece teknolojik gelişmelere ayak uydurduğunuzu anladığımız zaman bu sorunun yanıtını bulmuş oluruz. Cahil kalmayı tercih etme, değer bilmeme ve değer üretene karşı o aldırmazlık ve küçümseme tavrı belki de insan denen bu politik hayvanın en yıkıcı yanıdır. Dünyanın neresinde olursa olsun medeniyet kaygısı olan azınlık bir insan topluluğu dışında böylesi bir vasatlığın hanesine yazılan insan sayısı oldukça çoktur. Evet, Stoacıların domuzlar ve incilerle ilgili çok ünlü bir deyişleri vardır: “Domuzların önüne inci tanelerini serpiştir çamurdaki diğer şeylerden farkını anlamaz”. Bu tümce Seneca’nın bir metninde geçer.

Anlatılmak istenen ve verilmek istenen ders şudur: İnciler domuzlar için değersiz olduğu gibi, zamanınız, sözleriniz ve çabalarınız da onları anlamaya istekli olmayanlar için değersiz olacaktır. Gerçek bilgelik herkesi ikna etmekte değil, kime dikkatinizi vereceğinizi dikkatlice seçmekte yatar… İncilerinizi koruyun çünkü her biri sizin hayatınızdır. Bu, değerli olanı onu takdir etmeyenlere vermemek anlamına gelir. İnciler bilgeliği, tavsiyeyi, sevgiyi, zamanı ve çabayı simgeler. “Domuzlar” ise onlara değer verecek duyarlılıktan veya olgunluktan yoksun olanları temsil eder. Öyle görünüyor ki Stoacılar enerjimizi onu takdir etmeyenlere harcamamamız konusunda bizi uyardılar.

Stoacılık, teknik olanın, toplum yapılarının veya dış koşulların ötesinde insanın içsel yapısına, tutkularına, zaaflarına, aklına ve erdemlerine odaklanır. Ve görüyoruz ki üzerinden geçen yüzyıllara rağmen insanın temel psikolojik ve ahlaki eğilimleri hemen hiç değişmedi. Hâlâ cahil kalmayı seçiyoruz........

© T24