Diğer

09 Ağustos 2025

“Terörsüz Türkiye” adı verilen süreç kapsamında kurulan ve adı “Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu” olarak duyurulan komisyon, çalışmalarına başladı. Tutanaklara göre Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Cumhur İttifakı’nın “yeni anayasa” yönündeki isteğine mesafeli yaklaşıyor ve komisyonun bu doğrultuda adım atmasına karşı çıkıyor. Parti, önceliğin Anayasa Mahkemesi (AYM) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (İHAM) kararlarının uygulanmasına verilmesi gerektiğini vurguluyor.

Bu tartışma yeni değil. 1960’larda, Türkiye İşçi Partisi’nin (bugünkü TİP değil, tarihsel TİP) genel başkanı Mehmet Ali Aybar, “önce mevcut Anayasa’yı tastamam uygulansın” diyerek anayasa değişikliği çağrılarına şerh düşerdi. Aybar’a göre, 1961 Anayasası tam olarak işletilse Türkiye daha demokratik ve sosyal bir ülke olabilirdi.

Aradan on yıllar geçti, Anayasa hâlâ tastamam uygulanmış değil. Bugünse tablo daha ağır: Yargı kararları yerine getirilmiyor, Anayasa’nın açık hükümleri göz ardı ediliyor. Üstelik bu durum, temel hak ve özgürlüklerden sosyoekonomik düzenlemelere kadar uzanıyor.

Bir anayasa hukukçusu olarak, derhal hayata geçirilmesi gereken bazı karar ve normlara dikkat çekmek istiyorum. Liste uzun, listemde yaklaşık 100 madde var. Her biri için de bir yargı kararı referansım var.

Burada en acil gördüğüm 30 tanesini (bu bir gazete yazısı olduğu için bunların dayanağı olan kararları ve normları yazmadan) fikir vermesi için paylaşıyorum:

1-) AYM’nin siyasilerin keyfî tutuklulukları konusunda sayısız kararı var. AYM özetle, seçimle iş başına gelen makamlarda tutukluluğun diğer kişilere nazaran çok çok ayrıksı hâllerde söz konusu olabileceğini söylüyor. Öte yandan makul bir üçüncü kişinin tutuklamayı haklı göremeyeceği tüm hâllerde (örneğin Fatih Altaylı vakası tipik örnektir) özgürlüğün esas kılınması gerektiğini vurguluyor. Hâl böyleyken başta Ekrem İmamoğlu olmak üzere milyonlarca kişinin oyuyla iş başına gelmiş ve kaçma şüphesi bulunmayan siyasilerin tutuksuz yargılanması sağlanmalıdır. Tüm keyfî tutukluluklar sonlanmalıdır.

2-) Belediye Kanunu’ndaki yerel yönetimlere keyfî biçimde kayyım atanmasına olanak tanıyan hükümler kaldırılmalıdır.

3-) AYM’nin ve İHAM’ın kararları gereği olarak Can Atalay, Selahattin Demirtaş, Osman Kavala derhal serbest........

© T24