Diğer

T24 Haftalık Yazarı

21 Temmuz 2024

En sıcak renktir kırmızı, en derin duyguların, tutkunun, ama aynı zamanda en büyük çelişkilerin rengi. Aşığın dudakları kırmızı, ona sunulan gül kırmızı, takıya değer katan yakut kırmızı, damağın en müthiş tadı şarap kırmızı, tarlaları şenlendiren gelincikler kırmızı. Öyle de, akan kanın, vahşetin de rengi kırmızı, önünde saygıyla eğildiğimiz ya da esas duruşa geçtiğimiz bayrağımızın da rengi kırmızı. Ama zaten zafer meydanlarında akıtılan kandan almamış mı rengini?

Doğan bebeğin siyah ve beyaz ardından ilk farkına vardığı renk kırmızıymış. İnsanı dürter kırmızı: Kızarsan kan beynine çıkar, yüzün kıpkırmızı olur, ama utanınca da kızarmaz mı insan? Kızmakla utanmak, ne büyük çelişki!

Dalga boyu nedeniyle sarı rengin ardından en çok dikkat çeken renktir kırmızı. Dikkat çekmek ya da ikaz etmek için kullanılan panolar bu nedenle kırmızıdır hep. "Dur" emrini veren kırmızı trafik ışığı ve kavşaktaki pano kırmızıdır. Yangın tüpünün rengi de öyle. Yangın kovası, yangın baltası, ama zaten itfaiye arabaları hep kırmızı değil mi?

İnsan kırmızı ne görse dikkatini çeker. Coca Cola'nın "İçecek formülümüzün ardından en değerli formülümüz kırmızımızdır" diyerek kullandığı ve kırmızılar arasında eşi olmayan rengini bilmeyen tanımayan var mıdır dünyada? Daha da ötesi, tüketim toplumlarında pek çok ürün kendi rengi olarak kırmızıyı bellemiş. Herhalde boşuna değil bu seçim.

Noel babanın kırmızılar içindeki görüntüsünün ilk kez Coca Cola reklamlarında kullanıldığı iddia edilirse de siz siz olun buna inanmayın. Çünkü kırmızı kukuletası ve beyaz kürk yakalı kırmızı giysisi içinde Noel Babayı ilk kez 1863'te yaratan Amerikalı karikatürist Thomas Nast'tır. "Harper's Weekly" dergisi için ilk çizdiği Noel Baba şöyleymiş:

Kırmızının nasıl dikkati çektiği konusunda şunları da kaydetmeliyim mutlaka: Türkiye'nin siyasi tarihinde derin izler bırakan "Gezi" olayları denince nedir ilk aklınıza gelen? Belki de ikinci ama olsun, kırmızı elbisesiyle duran kadın değil mi? Adı Ceyda Sungur'du, bu vesileyle saygılarımı ileteyim. Peki sinemaseverlere sorsam, ne hatırlıyorsunuz sinema tarihinde kırmızı niyetine diye, emin olsun Krzysztof Kieślowski'nin "Kırmızı" filminden önce özellikle erkeklerin büyük çoğunluğu "Kırmızılı Kadın" cevabını verecek, yani Kelly LeBrock'un iç gıcıklayıcı sahnesini hatırlayacaktır.

Karşı cinsin dikkatini çekmek için kırmızı giyilmez mi? Kadının kırmızı elbisesi kadar erkeğin kırmızı kravatı da dikkat çeker. Aşkın, ihtirasın, arzunun rengi kırmızı. Yapılan bilimsel deneylerle kırmızıya bürünmüş kadının başka renklere kıyasla cinsi olarak erkeği çok daha fazla tahrik ettiği, kan dolaşımını ve kalp atışlarını hızlandırdığı belirlenmiş. Önceki yazılarımda tarihi olarak Türklerde gelinliğin kırmızı olduğunu yazmıştım. Acaba bu nedenle olabilir mi?

Tarih boyunca kahramanlık, cesaret, güç ve iktidar kırmızıyla eşleştirilmiş. Tabii iktidar hırsı da öyle. İhtilallerin, devrimlerin bayrağı kırmızı olmuş. Sovyetlerin, Çinin, Osmanlı'dan bağımsızlığını alan Arnavutluk'un kara kartallı bayrakları bu ifadenin tipik örnekleri. Aman bu arada sapına kadar iktidar gösterisi olan 16 yıldızlı TC Cumhurbaşkanlığı forsunu sakın unutmayalım!

Ortaçağlarda krallar tahtın kendilerine tanrı tarafından bahşedildiğini düşünür ve bunun ifadesi olarak kırmızı renkte pelerin giyerlermiş. (Burada bir sapma yapmalıyım. Bizansta imparatorluk rengi "erguvan" dediğimiz, eflatuna çalan bir renktir. İmparator bu renkte pelerin giyer. Tarih boyunca kraliyet rengi kırmızı mıdır, eflatun mudur diye........

© T24