Diğer

T24 Haftalık Yazarı

09 Kasım 2025

Yapay zekâ gündemi her zaman olduğu gibi yine dolu. Fakat bu hafta, ara ara yaptığım gibi direksiyonu kırıp, rotayı başka bir yöne çevirmek istiyorum. Eski ve yaygın adıyla Twitter’da, yeni adıyla X, aktif bir kullanıcıysanız eğer, ara ara önünüze düşen istatistiklerden biri OECD ülkelerinde ne eğitimde ne de istihdamda, kısaca NEET olarak adlandırılıyor, olan gençlerin oranına yönelik kıyaslamadır. 2024 verilerine göre Türkiye’de 15-29 yaş arasındaki nüfusun yüzde 26.4’ü ne işte ne eğitimde bir rol sahibi. Bu oranla da Türkiye OECD ülkeleri arasında birinci sırada.

Türkiye’de resmi verilere göre 15-24 yaş arasında yaklaşık 13 milyon genç var. Üst baremi 29’a çıkardığımızda bu sayınının 20 milyon civarına olduğunu söylemek mümkün. Bu sayıyla, yukarıdaki oranın basit bir çarpımını yaptığımızda ise elde ettiğimiz sonuç yaklaşık 5.3 milyona denk geliyor. Kısacası günümüzün bilgi tüketim çağında, haberlerde 45-50 saniye ya da sosyal medyada bir grafikte 10-15 saniyede mâruz kaldığımız bir sayı aslında Türkiye’deki yaklaşık 5.3 milyon gencin hikayesini anlatıyor.

Geçtiğimiz ay Prof. Dr. Emre Erdoğan’ın yürütücülüğünde, tam olarak bu grupta yer alan gençlerin hikayesine odaklanan “Türkiye’de NEET Gençler” isimli çalışmanın sonuçları yayınlandı. Rapor aynı zamanda Türkiye’deki gençlerin iyi olma hâline de dikkat çekiyor, çalışan ve çalışmayan gençleri ayrı ayrı ele alıyor. Bu hafta ben de bu raporu aynı planda, kısaca özetlemek istiyorum.

Türkiye geneli 2403 gencin katıldığı bu çalışmaya göre, 18–29 yaş aralığındaki gençlerin neredeyse yarısı (yüzde 46) bir işte çalışırken, diğer yarısı iş gücüne dahil değil. Çalışan gençlerin iş gücüne katılımları incelendiğinde, bu grubun da toplumsal cinsiyet, yaşanılan yer gibi alt başlıklarda belirgin farklılıklar gösterdiği görülüyor. Örneğin erkeklerin istihdamda olma olasılığı kadınlara kıyasla yaklaşık üç kat daha fazla. Metropollerde yaşayan gençlerin istihdam edilme olasılığı ise kırsal bölgelerde yaşayanlara göre 1,3 kat daha yüksek.

Öte yandan gençlerin yaklaşık beşte biri mavi yakalı, yani fabrika ya da inşaat gibi alanlarda çalışıyor. yüzde 14’ü tezgahtar olarak görev yaparken, çalıştığını belirten 1105 gencin yalnızca yüzde 9’u beyaz yakalı çalışan konumunda. Avrupa Birliği genelinde ortalama günlük çalışma süresi yaklaşık 8 saat. Ancak raporda çalıştığını söyleyen gençlerin yalnızca yüzde 32’si standart çalışma süresi olan 8 saat çalışırken, yüzde 58’i 9 saat ve üzerinde çalıştığını ifade........

© T24