Diğer

Konuk Yazar

04 Ağustos 2024

Son birkaç yıldır yarım kalan görüşme süreçlerinden oluşan bir ‘Suriye politikası’ açmazında yaşıyoruz. Son haftalarda gördüğümüz gibi, her defasında görüşme isteği Türkiye’den geliyor. Suriye hükümeti, Türkiye’yle görüşmeye acelesi olmadığı izlenimi veren tutumunu koruyor. Rusya aracılığındaki görüşmeler de bugüne dek sonuç üretmedi. Öyleyse, nerede duruyoruz? Bu yazıda, görüşme sürecine çözümleme getirmeye çalışacağım. Bunu yaparken, günlük politikanın indirgeyici eğilimlerine olabildiğince mesafeli durarak, olası çözümün unsurlarını tartışacağım. Bu karmaşık meselede aklıselim tartışma pencerelerini açmaya ihtiyacımız var. Zira, konu hepimizi ve geleceğimizi yakından ilgilendiriyor.

Konu açılınca ilk akla gelen, iki ülkenin devlet başkanlarının yakın gelecekte bir araya gelip gelemeyecekleri. Hayır, bu olası görünmüyor. Esad davete icabeten Ankara’ya ya da Türkiye’de aile tatiline gelir mi? Bu olasılık da pek zayıf. Peki, liderler görüşürler mi? Evet, olasılıkla üçüncü bir ülkede görüşürler. Esad yönetiminin Türkiye’yle görüşmeler yoluyla uzlaşı aranmaktan çıkarı var, fakat acelesi yok.

O halde soru, iki ülke arasında ‘normalleşme’nin neden tıkandığına geliyor. Çünkü, karşılıklı pozisyonlar birbirinden çok farklı. Suriye, görüşmelerin başlaması için Türkiye’nin topraklarındaki askeri gücünün çekilmesini ve bölgedeki silahlı gruplara desteğine son vermesini istiyor. Türkiye bu isteği karşılamaya hazır görünmüyor. Bir de, Suriye Kürtleri konusu var. Türkiye, Suriye’deki Kürtleri iki ülkenin bütünlüğüne yönelik tehdit oluşturan, ortak mücadele edilmesi gereken bir sorun olarak görüyor. Suriye ise bunu iç meselesi olarak mütalaa ediyor ve yeni bir çatışma alanı yaratmaktan kaçınıyor. Kuşkusuz bu denklemde ABD’nin de dikkate alınması gerekiyor. Kısacası, Suriye, Kürtlerle görüşmeler yoluyla çözüm bulmaktan yana.

Türkiye, daha çok Rusya ile İran, daha az Suudi Arabistan ile BAE’nin desteğini alarak Suriye’yle görüşme sürecini başlatmaya çalışıyor. Suriye, Esad’ın son açıklamasında gördüğümüz üzere, Türkiye’nin niyetlerine ve sürecin üretebileceği neticelere kuşkuyla yaklaşıyor. Bu nedenle, arabuluculuğa girişen Rusya’nın garantilerini almak istiyor. Türkiye, böylesi bir garantörlüğe yatkın mı? Sorunun yanıtı belirsiz. Bu ortamda Suriye, Türkiye’nin tam olarak ne istediğini anlamaya çalışıyor.

‘Normalleşme’nin olası........

© T24