Diğer

15 Mart 2025

Gazeteler TOGG’un 2024’ de şu kadar milyar lira zarar ettiğini yazdı. Onun üzerine en baştan başlayan bu yazıyı yazmak istedim. Meraklılarına bir referans yazısı olabilir.

İlk Türk devleti kabul edilen Hun Devletinin kurucusu Teoman bir savaşçı (asker) idi. Son Türk devletinin kurucusu Mustafa Kemal de bir asker idi. Aradakileri incelemeye kalkarsak bu yazı tarih dersine döner.

Asker derken; kahramanlıktan değil, düşünce disiplininden bahsediyorum. Askerlikte önce bu öğretilir. Çünkü en eski “Teknik” meslek askerliktir. Tıp gibi, Mühendislik gibi teknik meslekler de askeri uygulamalar ile başlamıştır. Bu “Tip” düşüncenin içinde, “sahtekarlık, miş gibi yapmak” filan gibi gizli “emeller” olmaz, çünkü netice yanlış çıkar.

Bu vasfı olmayan insanlardan asker de olmaz, büyük devlet adamı, hatta üst yönetici bile olmaz. Olursa da başarılı olmaz.

Tarihte de endüstri uygulayıcıları her zaman asker değillerdi; ancak müthiş “düşünce disiplinine” sahip insanlardı.

Her zaman bir “artist” olarak kalmış olan Leonardo da Vinci, bir “Endüstrici” değildi. Ancak her türlü endüstrinin başlangıcı olan “şekillendirme, yani tasarım” üstadı idi. Ressamlıktan buraya varmıştı. Kendisinden 400 yıl sonra yapılabilecek “aletleri” çizdi, tasarladı...

Buna günümüzde “teknoloji” diyoruz. Tarihteki ilk “teknolojik” alet tekerlektir ve muhtemelen, Atalarımız olan Hititler tarafından icat edilmiştir.

İlk “otomobili” (kendi kendine hareket eden, yürüyen alet; Osmanlı deyimi ile Zat-ülhareke) tasarlayıp üreten de bir asker; Fransız ordusunda Yüzbaşı Joseph Cugnot idi. 1769 da bir “buharlı top çeker” yaptı.

İlk buhar makinesini 1712’de Thomas Newcomen tarafından İngiltere’de yapıldı. Madene dolan suları dışarı basmak için kullanıldı.

Böylelikle “bir gayeye yönelik alet yapma” ilk “endüstriyel faaliyet” olarak tarihe geçti ve böylelikle Endüstriyi safhalara bölen devirler, endüstri 1.0 ile başlamış oldu. Şekilde Newcombe’un yapmadan önce çizdiği nihai “TASARIMI” görüyorsunuz.

Neticede ilk defa buhar gücü (bir güç) kullanan mekanik üretim yapılmıştı. Buna benzer buhar gücünü anlayan, hatta buhar gücü üreten makina yapanlar MÖ 300 de Romalılarda, Mısırlılarda vardı; ancak “işe yarayan, iş yapan” bu makina oldu.

Bu alet, üretilmeden Newcombe tarafından defalarca çizilmiş, denenmiş, yeniden çizilmiş ve başarılı olana kadar, önce kağıt kalem ile “var edilmişti...”

İkinci olarak endüstri 2.0 denilen, elektrik gücü ile üretim görüyoruz. Daha sonra endüstri 3.0 denilen dijital devrim; elektronik ve bilgi teknolojileri (temelde bilgisayar ve ilgili hizmetler) geldi. Dönemimizde ise endüstri 4.0 yaşanmakta, geliştirilmekte ve endüstri 5.0 için hazırlanmakta... Endüstri........

© T24