Diğer

01 Mayıs 2025

Yrd. Doç. Dr. Güneş Aşık

Küresel karbon emisyonlarının yüzde 40’ından sorumlu olan kömürden çıkış, iklim değişikliğiyle mücadele edebilmek için en acil politikalar arasında yer alıyor.

2024 yılında Türkiye, Avrupa’da kömürden en fazla elektrik üreten ülke oldu. Kömürün elektrik üretimindeki payı, yaklaşık yüzde 35 seviyesindeydi. Bununla birlikte, kömür madenciliğinin Türkiye ekonomisindeki yeri oldukça sınırlı: Katma değerinin GSYH içindeki payı yalnızca yüzde 0,1 iken, toplam istihdamın ise yalnızca binde birini oluşturuyor.

2021 yılı itibarıyla, doğrudan kömür sektöründe çalışan yaklaşık 40 bin kişi bulunsa da, bu istihdam, Zonguldak ve Manisa gibi belirli bölgelerde yoğunlaşıyor. Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi İktisat Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Güneş Aşık, ilçe özelinde bakıldığında ve dolaylı istihdam da dahil edildiğinde, bazı ilçe ekonomilerinin tamamen kömüre dayalı olduğuna dikkat çekiyor. Kömürden çıkıp yeşil bir ekonomiye geçerken, geçim kaynakları kömür ekonomisine bağlı kişilerin mağdur edilmemesi gerektiğini temel alan adil geçiş kavramı, büyük önem taşıyor.

Geçtiğimiz haftalarda Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) görüşülen ancak TBMM Çevre Komisyonu’nda yeniden değerlendirilmek üzere geri çekilen iklim kanunu teklifinin de en çok eleştirilen yönlerinden biri, adil geçişin sağlanması için somut düzenlemeler içermemesiyidi. Aşık, bu konudaki politikaların, ‘‘özellikle sağlık konusunda ciddi fedakarlıklarda bulunmuş; çalışma koşulları, hava kirliliği, çevresel kirlilikler nedeniyle önemli zorluklardan geçmiş’’ kömür sektörü çalışanlarının mağdur edilmemesi üzerine kurulması gerektiğini vurguluyor.

Adil geçiş politikalarının, etkilenecek yerel ekonomilerin hayatta tutulmasına odaklanması gerektiğini söyleyen Aşık’a göre, ‘‘Bütün Türkiye için tek bir politikadan ziyade, her bir il veya ilçe özelinde politikalar geliştirilmeli.’’ Ne var ki, yeşil dönüşümün ilkelere dayanması gerektiğini belirten Aşık da, ‘‘iklim kanunu bu açıdan yetersiz görünüyor,’’ diyor.

TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi İktisat Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Güneş Aşık’ın konuyla ilgili değerlendirmelerini aşağıda paylaşıyoruz:

Adil geçiş kavramını şöyle özetleyebiliriz: Bir yörede uzun........

© T24