Diğer

Konuk Yazar

25 Şubat 2025

Dahilde işleme rejimi esas itibariyle bir Gümrük Kanunu uygulamasıdır. Gümrük Kanunu’nun 108 ve devamı maddelerinde yer olan bu rejimin mantığı, ihraç edilecek malların imalinde kullanılacak hammaddelerin ithalatında alınacak ithalat vergilerinin (gümrük vergisi, KDV, ÖTV gibi) alınmayarak, ihracatçının mali yükünün azaltılmasıdır.

Gümrük Kanunu’na göre “şartlı muafiyet” veya “geri ödeme” sistemleri ile ya ithalatta alınacak bu vergiler için teminat alınarak bu vergiler tahsil edilmez ve ithal edilen hammaddelerle üretilen malların ihracatının belgelenmesi ile ithalat vergileri terkin edilerek alınan teminatlar iade edilir ya da ithalatta alınan bu vergiler ihracatın tevsiki üzerine mükellefe iade edilir.

Bu rejimden yararlanmak isteyen mükelleflerin, gümrük idaresinden izin almaları veya ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliği aracılığı ile İhracat Genel Müdürlüğü’nden dahilde işleme izin belgesi temin etmeleri gerekir. Bu izin belgesinde ihracatı taahhüt edilen malın ve bunun imali için kullanılması gereken hammaddelerin miktarı yer alır. İzin sahibi mükellefler izin süresi içerisinde temin ettikleri bu hammaddeleri kullanarak ürettikleri malları yine izin süresi içerisinde bizzat veya aracı ihracatçı vasıtasıyla ihraç etmek zorundadır. Aracı ihracatçı ile yapılan ihracatta gümrük idaresince; aracı ihracatçı, belge/izin sahibi ve yan sanayici unvanları ile dahilde işleme izin belgesi sayısı/izne ilişkin beyanname sayısı gümrük beyannamesine kaydedilir.

Verilen izin/belge koşullarına uygun olarak yapılan ihracatın ilgili gümrük idaresi veya ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine tevsiki ile teminat iadesi veya vergi iadesi gerçekleştirilir.

İhracatın süresi içerisinde gerçekleştirilememesi halinde ithalde alınmayan vergi iki kat para cezası ile birlikte alınır.

Gümrük Kanunu’nun ilgili düzenlemeleri çerçevesinde özetle bu şekilde yürüyen dahilde işleme rejimi yalnızca ithal mallar için değil, yurt içi alımlar için de geçerlidir.

Şöyle ki, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun Geçici 17. maddesi ile Bakanlar Kurulu’na (Cumhurbaşkanına) verilen yetkiyle çıkarılan 16/4/2001 tarihli ve 2001/2325 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla dahilde işleme izin belgesi kapsamında ihraç edilecek ürünlerin imalinde kullanılacak maddelerin dahilde işleme izin belgesine sahip mükelleflere tesliminde sektörel ayrım yapılmaksızın 3065 sayılı Kanunun (11/1-c) maddesinde düzenlenen tecil-terkin kapsamında işlem yapılabileceği karara bağlanmıştır. Sonradan uzatılan sürelerle birlikte 31.12.2025 tarhine kadar geçerli olan bu düzenleme uyarınca bu maddenin uygulanmasında ihracat süresi olarak Gümrük Kanunu’nda öngörülen süreler esas alınır. İhracatın şartlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde zamanında alınmayan vergi, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faiziyle birlikte alıcıdan tahsil edilir.

Böylece, ihracatçıların ithalatta olduğu gibi yurt içi alımlarda da KDV ödemeyerek finansal yüklerinin azaltılması amaçlanmıştır. Elbette ki ihracatçılar, bu rejimden yararlanmayarak ihraç ettikleri malların girdisi olan mallar için ödedikleri KDV yi indirim suretiyle giderebilir veya indiremedikleri KDV nin iadesini talep edebilirler. Ancak dahilde işleme rejiminin, özellikle devreden KDV’si olan mükelleflerde KDV yönünden bir finansman rahatlığı sağlayarak finansman........

© T24