Diğer

Konuk Yazar

07 Ocak 2025

Aralık ayı başında giriştiği darbe teşebbüsü nedeniyle parlamento tarafından azledilen Güney Kore Cumhurbaşkanı Yoon Suk-yeol yargı organlarıyla iş birliği yapmayı reddederek ülkede siyasî gerilimi tırmandırma yolunu tercih etti. Cumhurbaşkanı'nın ifade vermek üzere mahkemeden gelen davetleri ısrarla reddetmesi nedeniyle birkaç gün önce hakkında tutuklama kararı çıkarılmıştı. Cumhurbaşkanlığı korumalarının, patronları Yoon’u tutuklamaya gelen görevlileri zor kullanarak cumhurbaşkanlığı yerleşkesine sokmamasıyla ülkede daha önce hiç karşılaşılmamış bir durum ortaya çıktı. Yoon’u tutuklamaya gelen CIO (Yolsuzlukları Soruşturma Ofisi) adlı kuruma bağlı hâkimler ve polis memurları kişisel güvenliklerini gerekçe göstererek saatler süren gerilimli bir bekleyişten sonra resmî konuttan ayrılmak zorunda kaldıklarını açıkladılar.

Bu satırlar yazıldığında cumhurbaşkanlığı konutunun girişinde, ölümüne Yoon taraftarlarıyla, yine ölümüne Yoon karşıtları aşırı soğuğa ve kar yağışına aldırmadan gösteri yapmaya devam ediyorlardı. Kamuoyu yoklamalarına göre Yoon’un ülke çapındaki destek oranı yüzde 10'un biraz üzerinde seyrediyor. Halkın ezici bir çoğunluğu Yoon’a muhalif ve cezalandırılmasını istiyor. Seul’den gelen haberlere göre göstericiler arada sıkışan toplum polisleri (Bunlar genellikle askerlik hizmetini ordu yerine polislikte yaparak akşam evlerine giden üniversite öğrencilerinden oluşur) tarafları güç bela birbirinden ayırabiliyorlardı. Yoon’un hakkında verilen tutuklama kararının pazar gece yarısı geçerliliğini yitirmesi nedeniyle büyük bir olasılıkla yeni bir tutuklama kararı daha çıkarılacak. Bu yüzden önümüzdeki günlerde Seul’den benzer görüntüler yeniden gelebilir. Kamu görevlilerini cumhurbaşkanlığı konutunun girişinde çatışmanın eşiğine getiren mevcut krizin nasıl çözülebileceği hakkında şu anda ülkede kimsenin fikri yok. Kesin olan bir şey varsa, Güney Kore demokrasisinin ve hukuk devletinin önemli darbeler aldığı.

Kendisi eski bir başsavcı olan Yoon, parlamentoda alınan azil kararı Anayasa Mahkemesi tarafından onaylanmadıkça dokunulmazlıklarının devam ettiğini, sıkıyönetim ilan etmenin suç olmadığını, bunun anayasal yetkileri arasında bulunduğunu, bu sebeple ne tutuklanabileceğini ne de yargılanabileceğini ileri sürüyor. Gerçekten de parlamentonun azil kararı ancak Anayasa Mahkemesi üyelerinin 3'te 2'si tarafından onaylandığı takdirde kesinlik kazanacak. O ana kadar ülke yönetimi geçici olarak vekâleten başbakana veya onun yokluğunda en kıdemli bakana geçiyor. Anayasa Mahkemesi parlamentonun kararını hukuka uygun bulmazsa Yoon görevine iade edilebilir. Güney Kore tarihinde böyle bir örnek mevcut. Anayasa Mahkemesi, azil davasına 14 Ocak tarihinden itibaren bakmaya başlayacak. Elinde 6 aylık bir süre olmasına rağmen, mahkemenin kararını genellikle daha önce verdiği eski örneklerden biliniyor.

Yoon’un yerine ilk olarak Başbakan Han Duck-soo geçmişti. Ancak Yoon’la ilgili anayasal süreci engellediği gerekçesiyle 27 Aralık’ta parlamento tarafından o da azledildi. Başbakan Han’ın azil gerekçesi Anayasa Mahkemesi'nde boş bulunan 3 üyeliğe atama yapmayı sürüncemede bırakmasıydı. Bu, yargının siyasallaşmasının norm haline geldiği Türkiye gibi ülkelerde zor anlaşılabilecek bir durum. Oysa parlamentoda çoğunluğu elinde tutan muhalefet partileri sadece 6 üyenin bulunduğu anayasa mahkemesinde 3'te 2 çoğunluk için gereken 6 oyla azil kararının onaylanma şansının zayıf olduğunu, boş olan 3 üyeliğe yapılacak yeni atamalarla azil kararının kesinleşme şansının yükseleceğine inanıyorlar. Zira, hakimlerin vicdanlarının sesini dinleyerek, hukuka uygun kararlar alacaklarına güveniyorlar.

Başbakan Han’ın azledilmesinden sonra onun yerine Cumhurbaşkanlığı'na geçici olarak vekâlet etmeye başlayan Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Choi Sang-mok muhalefetin talepleri doğrultusunda Anayasa Mahkemesi'ne 2 yeni atama yaparak boş üyelikleri kısmen doldurdu. Boş kalan son üyeliğe atama yapıp yapmayacağı henüz bilinmiyor. Ancak, ilk başta muhalefetin suyuna giden Choi, Cumhurbaşkanlığı resmî konutunun önünde kamu görevlilerini karşı karşıya........

© T24