Diğer

T24 Haftalık Yazarı

26 Ocak 2025

Müzik, hepimizin hayatında yadsınamayacak bir yer tutar. Kimimiz için “hayat[ın kendisi] müziktir” (M. K. Atatürk), kimimiz için akşam işten gelince yorgunluğu gideren, dinlendiren, kimimiz için fonda sürekli çalmazsa eksikliği hissedilen, kimimiz içinse dinlemek için özel ortam ve zaman yaratılan kutsal bir şeydir.

İnsanı insan yapan şeyler arasında mizahın yanında yerini alır müzik.

Bu soruyu iki türlü ele alabiliriz: müzikle mizah yapmak mümkün müdür? Müzikle mizah yapmak caiz midir? İlkinin cevabı açık: tarih boyunca müzikle mizah yapılmıştır ve halen yapılmaktadır. İkincisi ise kişisel görüş meselesidir. Müziği mütedeyyin bir tutuculukla fildişi kulelerde tutmak isteyenler “caiz değildir, günahtır, rezalettir!” diyebilirler.

Onlar ne düşünürse düşünsün, müziğin çok işlevli bir olgu olduğu tarihsel bir gerçek. Örneğin, müziğin işlevlerinden biri eğlendirmektir. Ama müzik sadece eğlence aracı değildir, bu nedenle şehir cenazeleri olunca konser iptal etmek isabetli bir tutum değildir. Zira şehidin cenazesinde çalınacak olan cenaze marşı da müziktir, mezarı başında ve mevlidinde hocanın nağmeli üslupla okuyacağı Kuran d. O günkü bir konserde şehidin anısına ithaf edilebilecek duygulu bir eser de günün anlam ve önemine uygundur. Bunların hepsi müziktir ve işlevleri farklıdır. Yeri gelir müzik dinlendirir, yeri gelir motive eder, coşturur, yeri gelir düşündürür. Doğru ellerde ve doğru şartlarda müzik bir ilaç da olabilir silah da. Müzik vardır, sessizce ve dikkatle dinlenmek için yazılmıştır; müzik vardır, kulak kabartmaksızın bir kafedeki sohbetlere eşlik etmek için yapılmıştır. Müzik vardır, öyle bir sahne eserine veya film sahnesine eşlik eder ki, o sahne olmaksızın o müzik eksik kalır.

…ve evet, müzik vardır ki, en tutucu müziğe taparların ilahlaştırdığı dâhî besteciler tarafından şaka amaçlı yaratılmıştır. F. J. Haydn’ın, müzisyenleri tatile göndermeyen prens Esterhazy’e nükteli bir mesaj verdiği ve bu sayede tatil hakkını kopardığı “Veda Senfonisi”; W. A. Mozart’ın dönemin estetik anlayışına göre komik ve abartılı durumlar içeren “Bir Müzikal Şaka” adlı eseri; G. Rossini’nin kah nazlı kah çekişmeli miyavlamalardan ibaret “Kedi Düeti”, C. Saint Säens’ın her bölümünde ayrı espri içeren

© T24