Diğer

20 Şubat 2025

Donald Trump ve Volodimir Zelenski

İki gün sonra Rusya-Ukrayna Savaşı’nın üçüncü yılı dolmuş olacak. Ders çıkarmak için çok uzun bir zaman.

Diğer taraftan ABD ve Rusya arasında Ukrayna konulu görüşmelerin başlaması birçok aceleci yorumu gündeme getirdi, oysa süreç daha yeni başlamış durumda.

“Ders” demek bile ne kadar uygun, doğrusu bilemiyorum ama sonuçta üç yıl içinde iki taraftan tahminen toplam 1 milyonun üzerinde insan kurban oldu; bir kısmı öldü, diğerleri ciddi yaralar aldı, uzuvlarını kaybetti. Milyonlarca insan evini, yurdunu terk etmek zorunda kaldı. Kentler yerle bir oldu.

Onun için 21. Yüzyıl’da Avrupa’nın orta yerinde çıkan bu krizin, bir kez daha devletler arasındaki sorunların savaşla çözülmeyeceğini, savaşın sadece kan ve gözyaşı getireceğini gösterdiğini vurgulamak belki de en büyük “insanlık dersi” olur.

Biz yine de diğer ayrıntılara gelerek üç yıldan ve son görüşme sürecinden çıkan sekiz dersi açıklamayı deneyelim.

1. Rusya, Kiev’de iktidar değişikliği amacına ulaşamadı

22 Şubat 2022’de Ukrayna’ya saldıran Rusya’nın asıl amacı bu ülkenin topraklarının bir bölümünü ele geçirmek değildi. Rusya zaten dünyanın en büyük ülkesi; 2014’te ilhak ettiği Kırım’a ek olarak dört Ukrayna bölgesinin büyük kısmını ele geçirmek, askerî açıdan başarı sayılabilir. Ama siyasi ve stratejik olarak asıl amaç Kiev’deki yönetimi devirmek, Ukrayna’nın başına Kremlin ile iyi geçinecek güçlerin gelmesini sağlamaktı. Bunun mümkün olmadığı ortaya çıktı.

2. Batı Moskova’nın mesajını aldı mı?

Moskova’nın temel amaçlarından biri de başta ABD olmak üzere Batı’ya “Rusya’yı kuşatma, komşu ülkeleri NATO’ya üye yapma” politikasından vazgeçmesi yolunda güç yoluyla bir mesaj vermekti. Yakın zamana kadar Batı’da bu mesajın alınmadığı izlenimi vardı. ABD’de Trump’ın başa gelmesi ve Rusya lideri Putin’le diyalogu başlatması, kimilerine göre yeni bir “Yalta 1945 süreci” (dünyanın, birkaç büyük devlet arasında paylaşılması) ihtimalini ortaya çıkardı. Bu ihtimalin ne derece gerçekçi olabileceğini yakında göreceğiz.

3. Barış uzakta ama ateşkes yakın olabilir

Rusya son aylarda sahada yavaş yavaş da olsa ilerliyor olmasından dolayı görüşme masasına oturmak istemiyordu. ABD yönetimi tatlı-sert yöntemlerle Kremlin’in görüşme sürecine başlamasını sağladı. Ama anlaşma zemininin olgunlaştığını söylemek için çok erken. Zaten tarafların........

© T24