Sineğin tanıklığı: “Gözlerime Gülümserken Öylece Ölsen”
Diğer
10 Haziran 2025
Batı sanat tarihinin önemli kavşaklardan birinde ünlü ressam Giotto yer alır. Rönesans resim sanatının temelleri Gotik dönemin İtalyan ustası tarafından döşenmiştir diyebiliriz. Giotto’nun özelliği, orta çağın iki boyutlu ikonik imgelerine derinlik katmasında yatar. Figürlerinde duyguyu öne çıkaran sanatçı Gotik Üslup’tan uzaklaşarak insanı merkez alan, doğaya ve gerçekliğe yönelen yeni bir anlayışın temelini atar.
Sanatçının, ustası Cimabue'nin stilize orta çağ resimlerinden birinin üstüne boyadığı sineğin ustası tarafından gerçek sanıldığı ve öldürülmeye çalışıldığı söylenir. Rönesans sanat tarihçisi ve ressam Giorgio Vasari’ye ait anekdottaki Giotto’nun Sineği; gerçekçiliğe doğru yönelen batı resminin orta çağdan kopuşunu simgeler.
Sıradan hayatından estetik alana taşınan sineğin sanat terminolojisinde adı bile var: "Musca depicta" Latince “resmedilmiş sinek” anlamına gelen terim; sanatçının gerçekliği taklit etme becerisini göstermek için tuvaline sinek figürünü yerleştirmesi anlamına gelir.
Sanat tarihinde sinek imgesi ustalık göstergesi sayılsa da aslında ölüm ve çürümeyi sembolize eder.15 ve 16. yy.’larda genellikle kafataslarının yanında fiziksel bedenin geçiciliğini anlatmak için resmedilirken söz konusu bir kadın olduğunda bedensel arzuya, yönetici sınıftan birileriyle görüldüğünde ise yozlaşmaya gönderme yapar.
Çağdaş sanatın popüler isimlerinden Damien Hirst’ün de yerleştirmelerinde böcek familyasını sıkça kullandığını biliyoruz. 2004 tarihli Black Sun, adlı eserinde binlerce ölü sineği reçineyle kaplayarak büyük, siyah bir daire oluşturur. İlk bakışta soyut kara delik gibi görünen bu yapıta yakından bakan izleyici sineklerin varlığıyla yüzleşir. Sanatçı; yaşam, ölüm ve çürüme temalarına estetik alana taşıdığı sinekler üzerinden yaklaşır.
Bu sıradan böceğin sanat tarihindeki sıra dışı önemine değinmemin nedeni; İzmirli genç sanatçı Rugül Serbest’in Pi Artworks’de devam eden kişisel sergisi: Gözlerime Gülümserken Öylece Ölsen (Resimli Kalp Anatomisi)
Sanatçının sanat tarihindeki biçimsel ve düşünsel tüm yönleriyle sergisine taşıdığı sinek,........
© T24
