Diğer

21 Kasım 2025

CHP Parti Programı taslağında “demokratik Türkiye” vaadinde bulundu

CHP, belki de zamanlama konusunda stratejik bir hata yaparak, aylardır üzerinde çalıştığı CHP Programı’nın taslak metnini, tam da TBMM’de kurulan süreç komisyonunun İmralı’ya gidilip gidilmeyeceği kararının verileceği gün açıkladı.

Partideki kimi isimler, tersi bir yaklaşımla planın, CHP’nin İmralı’ya gitmeme kararı aldığı gün açıklanmasını daha isabetli bulmuş olabilir.

Ancak ana muhalefet partisinin iktidar projeksiyonunu gösteren çok önemli bir metin, bu kararın ve tartışmaların gölgesinde kaldı.

***

CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in koltuğa oturur oturmaz uzman isimlerden oluşan bir ekibin program hazırlamasını istemesiyle başlayan çalışmalar, taslak aşamasına kadar geldi.

Program taslağının etkileyici, hele ki bugünkü Türkiye koşulları düşünüldüğünde oldukça radikal olduğunu belirtmek gerekiyor.

Ancak komisyonunun İmralı’ya gitme kararı aldığı toplantıdan CHP’li isimlerin ayrılarak, komisyonda kalmaya devam edileceğini ancak İmralı heyetine temsilci verilmeyeceğini açıklamaları belki de programdaki başlıkları da tartışılır hale getirildi.

Oysa birbirinden ayırmak mümkün.

Bu değerlendirmeyi sona bırakalım.

***

Parti program taslağı dört ana başlıktan oluşuyor. Her başlık oldukça detaylı hazırlanmış. Bir hükümet programı gibi de okunması mümkün bir taslak.

Dört başlık; “Demokrasi, Yönetim ve Adalet”, “Kalkınma ve Ekonomi”, “Sosyal Devlet”, “Dış Politika, Güvenlik ve Dirençlilik” olarak belirlenmiş. Kapsamlı alt başlıklarla…

Altılı masa döneminde hazırlanan metinlerde olduğu gibi yeni program taslağında da parlamenter sisteme dönüş ve Cumhurbaşkanı’nın yetkilerinin sınırlandırılması temel amaç.

Buna göre hükümet, yine TBMM içerisinden seçilecek. Cumhurbaşkanı tarafsız olacak.

Ancak bu bölümdeki şu maddeler de önemli:

- Aktif yurttaşlık doğrultusunda halkın her kademede siyasete ve karar alma süreçlerine katılımı, demokratik araçlarla güçlendirilecektir. Halkın Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne, anayasa ve hukuka uygunluk şartıyla gündem teklif etmesi, belli sayıda yurttaşın imzayla kanun teklifi vermesi ve TBMM’nin ilgili komisyon ve Genel Kurul’da bu teklifi görüşmesi kurala bağlanacaktır. Yurttaşların yerel katılım mekanizmaları geliştirilecek; belediye meclislerine, il genel meclislerine ve kent konseylerine katılım olanakları artırılacaktır.

- Bu yaklaşımla seçim barajı yüzde 3 olarak düzenlenecektir. Bu düzenleme ile partilerin Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde temsil edilmesi kolaylaşacak; barajın düşürülmesi, Türkiye’nin toplumsal çeşitliliğini ve çoğulculuğunu yansıtan bir parlamento oluşmasına katkı sağlayacaktır.

***

Taslak, bugünden dersler alınarak hazırlanmış. Şu maddelerde bugünün izlerini görmek mümkün:

- İktidara gelen siyasi partilerin devlet mekanizmasını siyasi parti ya da siyasi partilere müzahir organizasyonlarla bütünleştirmesi engellenecektir.

- Yargı bağımsızlığını ve tarafsızlığını güvence altına alacak gerekli anayasal ve yasal düzenlemeler hayata geçirilecektir. Yargı erkinin, her türlü siyasal güce karşı etkin bir şekilde korunması sağlanacaktır.

- Hukuk devletinin inşası ve adil yargılanma hakkının etkili bir şekilde kullanılabilmesi için Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ve Avrupa Konseyi organlarının tavsiye kararları başta olmak üzere demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan hakları evrensel standartları hayata geçirilecektir.

- Temel hak ve özgürlüklerin kullanılmasının önündeki bütün engeller kaldırılacaktır.

- İfade ve basın özgürlüğü sağlanacaktır. Medya ve iletişim alanında halkın doğru, tarafsız ve güvenilir biçimde bilgilenme hakkının önündeki engeller kaldırılacaktır.

- Üniversite özerkliği sağlanacak ve akademik özgürlükler güvence altına alınacaktır.

- Siyasi etik yasası, seçim kanunları ve siyasi partiler mevzuatında yapılacak değişikliklerle siyasal hayat demokratik ilkeler temelinde düzenlenecektir.

- Yerel yönetimlerin mali ve idari alanda güçlendirilmesi ve yeni bir merkez-yerel dengesinin kurulması sağlanacaktır.

- Halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçu, yalnızca somut saldırıya yol açan durumlarla sınırlanacak ve demokratik tartışma ortamı güvence altına alınacaktır. Farklı fikirleri susturan, çoğulculuğu zedeleyen ve eleştiriyi cezalandıran antidemokratik uygulamalar hukuk sisteminden tamamen temizlenecektir.

- Nefret saikiyle işlenen suçlara ve nefret söylemlerine karşı kapsamlı bir yasal çerçeve oluşturulacaktır. Nefret suçlarıyla mücadelede hem maddi hukuku hem de usul hukukunu kapsayan güçlü ve uygulanabilir yasal çerçeve hayata geçirilecektir.

- İnsanlığa karşı suçlarda zamanaşımı........

© T24