Diğer

14 Nisan 2025

Başkan Donald Trump, dün de akıllı telefonların, dizüstü bilgisayarların ve diğer önemli elektroniklerin yeni dayatılan tarifelerden muaf olacağını ve hem tüketicilere hem de büyük teknoloji şirketlerine önemli bir rahatlama sağlayacağını duyurdu.

Muafiyetler akıllı telefonlar, bilgisayarlar, yönlendiriciler ve yarı iletken yongalar dahil olmak üzere bir dizi ürün için geçerli. Bu gelişme teknoloji sektörü üzerinde baskıyı biraz hafifletiyor. Bu kalemler daha önce Çin ithalatında yüzde 145'e ve diğer ithalatlarda yüzde 10 taban çizgisi tarifesine tabi tutulmuştu. Yeni muafiyetlerle, akıllı telefonlardaki tarifele ryüzde 119'dan yüzde 16'ya düştü ve PC'lerde ve sunucularda yüzde 45'ten yüzde 5'e düştü.

Ancak verig, Akıllı saatler (Apple Watch), Bluetooth kulaklıklar (AirPods), Ev ağı yönlendiricileri (Routers) ve basılı devre kartları için hala geçerli.

Muafiyet kararı teknoloji hisselerini olumlu etkiledi. Daha önceki tarife duyuruları nedeniyle önemli düşüşlerle karşılaşan teknoloji sektörünün dengelenmesi bekleniyor. Analistler, muafiyetlerin Apple ve Nvidia gibi ürünleri tamamen Çin üretimine dayanan şirketler için büyük bir rahatlama olduğunu belirtti.

Muafiyet öncesinde nelerin yükseleceğini ya da etkileneceğini Amerikalı uzmanların görüşleri çerçevesinde 4 gün önce yazmıştım. Ama doğrusunu iseterseniz uzmanlara bile gerek yoktu. Çocuklara sorsak bile Çin'e konulan verginin birçok şeyi --en başta iPhone fiyatını-- patlatacağını söylerdi. O zaman olan nedir? ABD üst yönetimi bu kadar kör mü? Olacakları anlayamayacak kadar cahiller mi? Ya da başka hesaplar olabilir mi? Biraz beyin jimnastiği yapalım.

Muafiyetler Amerikan teknoloji sektörüne bir rahatlama sağlasa da, ABD ve Çin arasındaki daha geniş ticaret gerilimleri devam ediyor. ABD gümrük vergisini arttırdığında, Çin de kendi artışları ile yanıt verdi ve ABD yönetimi, diğer teknoloji ürünlerindeki potansiyel tarifeler de dahil olmak üzere ek önlemleri araştırmaya devam ediyor. Önümüzdeki haftalarda daha fazla gelişme olabilir beklentisi var.

Yine de temel elektroniklere yüksek tarifeler uygulanmasının ve kısa bir süre sonra muafiyet getirilmesinin arkasındaki mantığı anlamak mümkün değil. Analistler ve endüstri gözlemcileri de böyle düşünüyor.

Tarifelerin ortaya çıkmasının nedeni, Çin'in teknoloji alanında (özellikle telekom ağları konusunda) öne geçmesi oldu. Bunu özellikle belirtiyorum ki önemini farkedin. Telekom ağları demek, dünyada ne olup bittiğini en önce ve ilk elden öğrenmek demektir. Bu alanda yıllarca ABD öndeydi ve Snowden ile öğrendiğimiz şey de şu oldu; örneğin yabancı bir ülkenin önemli bir kurumuna (mesela başbakanlığa) Amerikan cihazı satıldığında, CIA içine böcek (casus) yerleştiriyordu. ABD Çin'in şunu bunu üretmesine laf etmiyordu ama iş telekom........

© T24