menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Dijital hayatta kalma rehberi: Dijital özgürlük bir haktır

18 1
22.03.2025

Diğer

22 Mart 2025

AKP hükümeti tarafından bilmem kaçıncı defadır uygulanan bant genişliği kısıtlaması ve internet sansürü, dijital haklar, ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim açısından önemli engeller. Daraltma, toplumun uygun bulmadığı uygulamalara karşı başlatacağı toplumsal hareketin engellenmesi, insanların birbiri ile haberleşmesinin kesilmesi, muhalefeti bastırmak ve bilgi akışını kontrol etmek için sürekli yapılıyor. Genellikle sosyal medya platformları hedef alınsa da, diğer -kimisi sağlık, finans gibi önemli olanlar da dahil olmak üzere- çevrimiçi hizmetleri de etkiliyor.

Bir hükümet internet bant genişliğini kısıtladığında veya sosyal medyaya erişimi kısıtladığında, bu yalnızca ifade özgürlüğünü değil, aynı zamanda özellikle kriz zamanlarında hayati bilgilere erişimi de etkiliyor. AKP'nin bu gibi önemli konulara bile aldırmadığı ortada; 6 Şubat depremi sonrasında internet erişiminin kısıtlandığını hatırlayın.

Ancak kısıtlamalara karşı, çaresiz olduğumuzu sanmayınız. Çin gibi bir ülke bile tam anlamıyla sansürlemeyi beceremiyor. İran aynı şekilde çuvalladı, sansür sadece VPN kullanımını patlattı. Merak etmeyin, engelleme yapan hükümetlere karşı, her an yeni çözüm geliştiren küresel özgürlükçüler var. Şu kapatılırsa bu, öbürü kapatılırsa şu çözümler hazırlanıyor.

Ancak, sansür başlamadan önce hazırlıklı olmak gerekir. Aşağıda okuyacağınız, VPN'leri, Tor'u, Psiphon'u, Briar'ı önceden yüklemiş olun. Erişim kesilmeden önce bu araçları arkadaşlarınız ve ailenizle de paylaşın. Rehberlerin ve haber kaynaklarının çevrimdışı kopyalarını kaydedin.

Şu anda bant daraltmanın büyük oranda sonlandığı anlaşılıyor ama yine de hazırlıklı olmak için elimizde neler var öğrenelim. Çünkü AKP iktidarda kaldığı sürece buna başvuruyor. En son 2023’te "kısıtlamaları nasıl aşarız" diye yazmışım. Bireylerin, kuruluşların ve uluslararası toplumun bu önlemlere karşı koymak için uygulayabileceği birkaç strateji bulunuyor. Bunlar;

olarak sınıflandırılabilir. Şimdi detaylarına bakalım;

Daraltmayı ya da sansürü engelleyen araçların kullanımı

1. Sanal özel ağlar (VPN'ler)

VPN'ler, kullanıcıların bant genişliği kısıtlamasını aşmalarına ve internet trafiğini diğer ülkelerdeki sunucular üzerinden yönlendirerek engellenen web sitelerine erişmelerine yardımcı olabilir. Ancak VPN 2 uçlu bir araçtır. Bir tarafı güvenlik sağlarken, diğer tarafı istihbarat kurumlarına ya da bizzat siber suçlulara sizin bilgilerinizi aktarıyor olabilir. Bu nedenle gizlilik ve güvenliğe öncelik veren VPN hizmetlerini kullanmak önemlidir.

VPN'ler internet trafiğinizi şifreler, diğer ülkelerdeki sunucular üzerinden yönlendirerek kısıtlama ve sansürü aşmaya yardımcı olur. VPN ile ilgili daha detaylı bilgi almak isterseniz, 2016'da yazdığım şu yazıya bakabilirsiniz.

Genellikle kısıtlayıcı ülkelerde çalışan güvenilir VPN'ler: ProtonVPN, Mullvad, NordVPN, Surfshark, Windscribe (ücretsiz katman mevcuttur) olarak veriliyor.

Buna karşılık AKP 2016'dan beri VPN'i de engellemeye uğraşıyor. Bu nedenle VPN'lerin bazıları çalışmayabilir.........

© T24