Diğer

08 Ocak 2025

5 bölümlük dosyamızda, pazartesi günü "Elektronik Oylama Sisteminin (EVM)" ne olduğuna ve nasıl çalıştığına baktık. Çünkü kasım 2024 başında, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener elektronik oylama sistemine geçiş hazırlıklarının tamamlandığını duyurdu. Şimdi kulislerde, haziran ayında erken seçim beklendiği iddiaları var. Biz de YSK başkanının açıklaması çerçevesinde, elektronik oylama sistemlerini ve hangi ülkelerde kullanıldığını ve de yaşanan sorunları inceliyoruz.

Bu sistemler konusunda, bazı ülkelerde bağımsız denetimlerin veya erişilebilir kâğıt izlerinin olmamasının yarattığı endişeler varken, yazılım güvenlik açıklarının bilinçli ya da bilinçsiz ortaya çıkması, cihazların çoğunun ABD tarafından üretiliyor olması, dışarıdan yapılabilecek müdahaleler, kullanım zorluğu (dezenformasyon ile yanlış yönlendirme) gibi çok değişik konulara değineceğiz. Bugünkü bölümde, dünyada kullanılan belli başlı elektronik oylama makinalarına (markalara) ve bunlarınla yaşanan sorunlara baktık.

Elektronik oylama makineleri, dünya çapında çeşitli üreticiler tarafından üretilir. Bu sektördeki bazı önemli şirketler ve varsa tespit edilmiş sorunları şunlardır:

1. Election Systems & Software (ES&S)

Amerika Birleşik Devletleri merkezli ES&S, ülke genelinde bölgesel / konu bazlı seçimlerde hizmet veren bir oylama makinesi ve seçim yönetim sistemi sağlayıcısıdır. Doğrudan kayıtlı elektronik (DRE) makineleri, optik tarama sistemleri ve kâğıt oy pusulalarını elektronik tablolama ile birleştiren hibrit makineler dahil olmak üzere çok çeşitli elektronik oylama sistemleri sunmaktadır.

ES&S, güncel olmayan teknolojiyi kullandığı ve yeterli güvenlik önlemlerini sağlamadığı için eleştirilere maruz kaldı. Şeffaflığı baltalayan kağıt oy pusulası yetkilerine karşı lobi faaliyeti yaptığı suçlamaları ve davalarla ile karşılaştı.

Önemli sorunlar: 2018'de araştırmacılar, ES&S sistemlerinin önemli bir güvenlik riski oluşturabilecek uzaktan erişim yazılımı kullandığını buldu. Şirket, güvenlik açıkları konusunda şeffaflık eksikliği nedeniyle incelemeye tabi tutuldu. Detaylandıralım;

2018 Florida Seçimlerinde: ES&S, seçim sistemlerinde uzaktan erişim yazılımı kullandığı için incelemeye tabi tutuldu; bu, oylama sistemlerini dış tehditlere maruz bırakabilirdi. Georgia 2020 Seçiminde ise erken oylama sırasında ES&S makinelerinde yaşanan sorunlar gecikmelere ve sistemlerin güvenilirliği konusunda artan endişelere yol açtı. Pensilvanya 2019 Seçimi: Kritik bir yerel seçimde oylama makineleri oyları düzgün bir şekilde kaydedemedi ve bu da yazılım kusurlarına dikkat çekti.

2. Dominion Voting Systems

Merkezi Kanada'da bulunan Dominion, ABD ve Kanada'daki müşterilerine Democracy Suite® Seçim Yönetim Sistemi de dahil olmak üzere elektronik oylama donanımı ve yazılımı sağlar. Democracy Suite ve ImageCast sistemleriyle tanınır. Bunlara optik tarayıcılar, DRE makineleri ve elektronik sayım ve raporlama sistemleri dahildir.

Özellikle 2020 ABD seçimlerini çevreleyen yanlış bilgilendirme bağlamında güvenlik açıkları iddialarıyla karşı karşıya kaldı. Daha sonra sahtekarlık kanıtı bulunmasa da denetimler Dominion makinelerini kullanan bazı bölgelerde yapılandırma ve prosedür hataları ortaya çıkardı.

Önemli sorunlar: ABD'de komplo teorilerinin odak noktası haline geldi. Oy raporlamasındaki bazı hatalar (daha sonra düzeltildi) bu iddiaları körükledi. Dominion, bazı kişilere karşı iftira davaları açarak sistemlerini şiddetle savundu. Dominion Oylama Sistemlerine yönelik eleştirilerin çoğu teknik arızalardan ziyade politik tartışmalardan kaynaklansa da daha fazla şeffaflık, sağlam güvenlik önlemleri ve tutarlı standartlar gibi endişeler yarattı. Bu sorunlar yalnızca Dominion'a özgü değil. Elektronik oylama endüstrisinin genel sorunları.

2020 ABD Başkanlık Seçimi: Dominion, makinelerinin bir aday lehine oyları manipüle etmek için kullanıldığı iddialarını içeren iddiaların merkezi haline geldi. Eleştirmenler, Dominion'un yazılımını, oyları değiştirmekle suçladılar, ancak bu iddiaları destekleyecek bir kanıt bulunamadı.

Bazı seçimlerde, Dominion makineleri teknik sorunlar yaşadı ve bu da seçimlerde gecikmelere ve seçmenlerde hayal kırıklığına yol açtı. Örneğin : Georgia 2020 Ön Seçimlerinde, makinelerin yazılım yanlış yapılandırmaları nedeniyle donduğu ve uzun kuyruklara ve gecikmelere neden olduğu bildirildi. Michigan, Antrim County, başlangıçta bir raporlama hatası nedeniyle oylar yanlış tahsis edildi, ancak daha sonra bunun Dominion yazılımından değil insan hatasından kaynaklandığı belirtildi.

3. Smartmatic

Elektronik oylama teknolojisi ve hizmetleri konusunda uzmanlaşmış çok uluslu bir şirket olan Smartmatic, çeşitli ülkelerdeki seçimlere katılarak uçtan uca çözümler sunmuştur. DRE sistemleri, optik tarama sistemleri ve hibrit oylama makineleri sağlar. Smartmatic ayrıca bazı yargı bölgelerinde çevrimiçi oylama çözümleriyle de bilinir.

Smartmatic sistemlerini kullanarak seçimlerde usulsüzlük iddiaları, özellikle Venezuela'da, itibarını zedeledi. Siyasi açıdan hassas bölgelerde faaliyet gösterdiğinde şeffaflık eksikliğiyle suçlandı. Smartmatic'in karşılaştığı zorluklar, siyasi çekişmeler, teknik sorunlar ve elektronik oylama sistemleri hakkındaki daha geniş çaplı kamuoyu tartışmalarının birleşiminden kaynaklanıyor. Birçok eleştiri teknik arızalardan ziyade siyasi ve medya söylemleri olarak verildi ama şeffaflık, sistem güvenilirliği ve güvenlik hakkındaki endişeler hala iyileştirilmesi gereken alanlar olarak gözüküyor.

Smartmatic'in başkanı ve iki yöneticisi, Filipinler'deki eski üst düzey seçim görevlisine rüşvet verdikleri iddiasıyla ABD'de federal yetkililer tarafından 2024 ağustosunda suçlamaya uğradılar.

Önemli sorunlar: 2017 Venezuela seçimlerinde Smartmatic, katılım sayılarının manipüle edildiğini belirterek sisteminin sağlamlığı konusunda şüpheler uyandırdı. Smartmatic sistemleri seçimler sırasında teknik sorunlar yaşadı. Bu da gecikmelere ve seçmen hayal kırıklıklarına neden oldu. Örneğin, Filipinler 2016 seçimlerinde bir programlama hatası, sonuçların yanlış bildirilmesine yol açtı, ancak sonucu değiştirmedi. Chicago, 2006'da, Smartmatic'in oy verme makinelerinde teknik sorunlar yaşandı ve bu da oy sayımını geciktirdi. Çeşitli seçimlerde Smartmatic makinelerinin dağıtımı ve kurulumuyla ilgili sorunlar bildirildi.

4. Hart InterCivic

Birçok ABD yargı alanı tarafından kullanılan elektronik oylama makineleri ve seçim yönetim yazılımı da dahil olmak üzere bir dizi seçim........

© T24