Diğer

18 Şubat 2025

Değerli okurlar, 31.12.2024 tarihli bilançoların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması gerekiyor. Bu kapsamda yapılmakta olan yatırımlar da düzeltiliyor. Bu düzeltme işlemi sonucunda hesaplanan enflasyon kazançları üzerinden 2024 yılında vergi ödenmesi gerekmekteydi. Bu durumun yarattığı haksız durumu gidermek amacıyla 30 Ekim 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7529 Sayılı Kanun'la, bu enflasyon kazançlarının oluştuğu dönemde gelir olarak dikkate alınmaması sağlandı.

Bu düzenlemenin getirilme nedenini açıklamaya çalışalım.

Otel yatırımı yapan ve başka hiçbir faaliyeti olmayan bir şirket düşünün. Bu şirket söz konusu yatırımını sermaye ile değil, banka kredisinin yanında ortaklarından aldığı borçla finanse etmiş olsun. 2024 yılına ilişkin enflasyon düzeltmesi nedeniyle şirket, yapılmakta olan yatırımlarından vergiye tabi enflasyon kazancı hesaplarken, yatırımlarını borçla finanse ettiği için öz kaynakları düşük olduğundan, enflasyon kazancını dengeleyecek enflasyon zararı oluşmayacaktır. Dolayısıyla, hiçbir faaliyet kazancı olmayan bu şirket, yatırım döneminde sırf enflasyon düzeltmesi nedeniyle hesapladığı enflasyon kazancı üzerinden vergi ödemek zorunda kalacaktı.

Bu durum kazancın gerçekliği ve ödeme gücü ilkesine aykırıdır. Realize olmamış kazançlar üzerinden vergi ödenmesi sonucunu doğurmaktadır.

İşte bu nedenle, enflasyon düzeltmesinin yarattığı vergileme etkisini ertelemek maksadıyla yapılmakta olan yatırımlar üzerinden hesaplanan enflasyon kârlarının hesaplandığı dönemde gelir yazılmayarak, pasifte özel bir fon hesabına alınması ve -aktifleştirildiği yıl dahil 5 yılda eşit taksitler halinde dönem kazancının tespitinde dikkate alınması hükme bağlandı. Yani gelir tahakkuku 5 yıla yayıldı.

Bu konuya ilişkin ayrıntıları ve tartışmalı konulardaki görüşlerimi 13 Kasım 2024 tarihinde yazdığım “8 soruda yapılmakta olan yatırımlarla ilgili enflasyon düzeltmesi uygulaması” başlıklı yazımda açıklamıştım.

Bu yazımda yer almayan birkaç tartışmalı husus hakkındaki görüşlerimi de aşağıda açıklamaya çalışacağım.

Avanslar, esas itibarıyla parasal bir mahiyet taşımakla birlikte, ilgili olduğu kıymete bağlı olarak parasal olmayan kıymet olarak da değerlendirilirler. Bu durumda parasal olmayan kıymetlere ilişkin verilen bu avansların ödeme tarihinden itibaren düzeltmeye tabi tutulmaları gerekir. Hesaplanan enflasyon farklarının da ilgili olduğu aktif kıymete ilişkin esaslara tabi tutulmaları esastır.

Bu gerekçe ile yapılmakta olan yatırımlara ilişkin verilen avanslara ilişkin düzeltme farklarının da özel fon hesabına alınması gerektiğini düşünüyorum.

Çünkü enflasyon düzeltmesinde maddî duran varlıklar ve bu varlıkları oluşturan unsurlar deftere kayıt tarihine göre düzeltilirken, bunlara mahsuben verilen parasal olmayan avanslar ödeme tarihinden mahsup tarihine kadar........

© T24