Diğer

03 Mart 2025

Gelir vergisi beyan süresi 1 Mart 2025 tarihinde başladı. 31 Mart 2025 tarihinin bayram tatiline denk gelmesi nedeniyle beyanname verme süresi 2 Nisan 2025 tarihinde sona erecek. Beyanname verme süresinin bayram nedeniyle uzaması da söz konusu olabilir.

2024 takvim yılında elde edilen gelirlere ilişkin gelir vergisi beyannamelerinin 1 Mart – 2 Nisan 2025 tarihleri arasında verilmesi ve tahakkuk edecek vergilerin iki taksitte (birinci taksit mart, ikinci taksit temmuz ayı içinde olmak üzere) ödenmesi gerekiyor.

Gelire giren kazanç ve iratlar şu unsurlardan oluşuyor:

Gelir vergisi sistemimizde kural, bir takvim yılında elde edilen gelirlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile yani beyan yoluyla vergilendirilmesi. Ancak bazı gelir unsurları kaynakta kesinti (stopaj/tevkifat) yoluyla vergilendiriliyor. Yani bu gelirlerde beyanname alınmıyor ve yapılan stopaj nihai vergilendirme niteliğinde.

Son yıllarda stopaj yoluyla nihai vergileme yönteminin çeşitli muafiyet ve istisna uygulamaları ile yaygınlaştığını görüyoruz. Bu örneklerde vergileme, normal vergilemenin aksine safi kazanç üzerinden değil, gayrisafi hasılat/brüt gelir üzerinden sabit oranlarda yapılıyor. Bu şekilde yapılan vergilemenin stopaj olarak nitelendirilmesi çok doğru değil, çünkü stopaj yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiye mahsuben yapılan ön vergileme niteliğinde. Bu nedenle, istisna veya muafiyet uygulanan stopajı "asgari gelir vergisi" olarak adlandırmak daha doğru olur.

Son yıllarda yapılan bu tür düzenlemeler ve adı geçici olmakla birlikte uzun süredir uygulanan ve gelecekte de uygulanması muhtemel olan geçici 67'nci madde (bazı menkul sermaye iratları ile değer artış kazançlarında stopaj yoluyla özel/nihai vergileme rejimi) nedeniyle defter tutan mükellefler dışında çok az sayıda mükellefin yıllık gelir vergisi beyannamesi verdiğini söyleyebiliriz

Son yıllarda Maliyenin yoğun gayreti ile kira gelirlerine ilişkin beyanname veren mükellef sayısı da artıyor. Geçen hafta çok sayıda mükellefe gönderilen telefon mesajları ile mükellefler kira gelirlerinin beyanı konusunda uyarıldılar.

Ayrıca 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yürürlüğe giren mevzuat nedeniyle ücret gelirleri için beyanname veren mükellef sayısında da (sporcular dahil) önemli artışlar olduğunu gözlemliyoruz. Ancak ücret gelirleri için verilen beyannameler üzerinden önemli bir vergi tahsilatı yapılamadığını söylemek yanlış olmaz. Çünkü ücretlerden dönem içinde vergi tarifesine göre vergi kesintisi (stopaj) yapılıyor. Ücret gelirleri için beyanname vermek veya başka gelirler için verilen beyannamelere ücretleri dahil etmek tarifedeki artan oranlı yapıdan kaynaklanan düşük bir vergi artışına neden olsa da sağlık ve eğitim giderleri gibi harcamaların beyanname üzerinde matrahtan indirilebilmesi imkânı, birçok mükellefin vergi iadesi alması sonucunu da doğurabiliyor.

Eskiden kimse yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek istemezdi. Şimdi özellikle ücretlilerden beyanname vermeyenlerin, matrahtan indirim olanağından yararlanabilmek için şiddetli bir şekilde beyanname verme isteklerine tanık oluyoruz!

Bu girişten sonra, 2024 yılında elde edilen hangi gelirler için beyanname verilmesi gerektiğini, gelir türleri itibariyle açıklamaya çalışacağım.

a) Ticari kazançlar

Defter tutan tacirler, zarar etseler dahi yıllık beyanname vermek zorundalar.

Esnaf muaflığından yararlananlar ile kazançları basit usulde tespit edilenler, önceki yıl olduğu gibi 2024 yılı için de gelir vergisi beyannamesi vermeyecekler.

İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar ve bu ortamlar üzerinden verilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden sağlanan kazançlar ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar, gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2024 yılı için 3 milyon TL’yi) aşmaması kaydıyla gelir vergisinden istisna, yani bu gelirler için beyanname verilmeyecek. Ancak bu gelirler üzerinden bankalar yüzde 15 oranında vergi kesintisi yapıyorlar. İstisna limiti aşılmadığı için beyanname verilmediği taktirde bu kesintiler nihai vergi haline geliyor.

Buna göre, söz konusu istisna kapsamına giren kazançların tutarı 2024 yılında 3 milyon TL'yi aşmadığı taktirde gelir vergisinden istisna olacak, dolayısıyla bu gelirler için gelir vergisi beyannamesi verilmeyecek. Başka gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecek.

b) Zirai kazançlar

Ziraî........

© T24