Diğer

25 Ekim 2025

İsrail Başbakanı Netanyahu’nun ABD ziyareti sırasında 29 Eylül’de Beyaz Saray’da Başkan Trump tarafından açıklanan 20 maddeli Gazze Planı uluslararası gündemin ön sıralarına yerleşti. Siyasî gözlemciler ve hukukçular değerlendirmelerini, iyimser beklentilerini ya da haklı sorulara dayanan kaygılarını paylaştılar.

Ben de uluslararası hukuk açısından bazı gözlemlerimi eklemek istedim.

Planın geliştirilme sürecine Filistin tarafının katılımı olmadı. Olduysa da ben bilmiyorum! Plan açıklandıktan sonra Hamas’a iletildi ve kısa süre içinde onaylamasının beklendiği, aksi halde askerî operasyonların şiddetlenerek devam edeceği belirtildi. Yani bir tür ültimatom!

Hamas ile temas içinde olan bazı devletlerin de araya girmeleri sonucunda, planın ilk aşaması uygulanmaya başlandı. Buna göre, ateşkes sağlanacak, Hamas’ın elinde bulunan yaşayan ya da ölü rehineler İsrail’e verilecek, İsrail de tutuklu ya da mahkûm bir bölüm Filistinli'yi serbest bırakacaktı.

Şimdilik planın ilk aşamasının, bazı zorluklarla karşılaşılsa da uygulanmakta olması ümit verici.

Planın izleyen aşamalarının uygulanabilmesinin, zorlu müzakerelerin sonuçlarına bağlı olacağı anlaşılıyor.

Hamas 7 Ekim 2023 günü İsrail’de tarihin en kanlı terör saldırılarından birini gerçekleştirdi. Belki ABD’de gerçekleşen 11 Eylül 2001 terör saldırıları ile kıyaslanabilir. Hamas’ın 7 Ekim terör eylemi ile sivilleri öldürmesi ve rehin alması hiçbir koşulda mazur görülemez. Kınanmalı, hesap sorulmalıdır. (İsrail’in 1967’den bu yana devam eden işgalinin etkilerine önceki bir yazımda değinmiştim.)

Buna karşılık, İsrail’in Gazze’de başlattığı ve uluslararası topluma meydan okuyarak sürdürdüğü orantısız askerî operasyonlar, uluslararası hukuk uyarınca insanlığa karşı suç ve savaş suçu boyutlarını da aşarak soykırım eşiğine ulaştı. Çocuk ve kadınların dâhil olduğu siviller vahşice katledildiler. Hastaneler, okullar ve tüm yerleşim yerleri bombalandı. Yüz binlerce Filistinli defalarca farklı “güvenli (!)" alanlara göç etmek zorunda bırakıldı. İnsanî yardımın Gazze’ye girişi sınırlanarak insanlar açlığa mahkûm edildi. İki milyon Filistinli’nin yaşadığı Gazze yerle bir edildi!

Tüm bunları televizyon kanallarından izlemek insanlık için travmatik bir deneyim oldu! İsrail ve ABD dâhil, tüm ülkelerde halk katliamın durması için bazı hükûmetlerin caydırıcı şiddetine karşın geniş çaplı gösteriler yaptı.

Bu........

© T24