Diğer

10 Mayıs 2025

“Google’ın algoritma değişikliği” olarak bilinen ve dünyanın farklı yerlerinde olduğu gibi Türkiye’de de dijital gazeteciliği tehdit eden meseleyle ilgili daha önce birkaç şey yazmıştım.

Yukarıda link’ini paylaştığım yazıdan önce de Google Arama’nın global basın sözcüsü Danny Sullivan’la bir söyleşi yapmış ve söz konusu değişikliğin gerekçelerini sormuştum.

Mesele özüne şuydu: Siz gündemdeki bir konuyla ilgili bir arama yaptığınızda Google’ın “Haberler” ve “Keşfet” sekmelerinde karşınıza çıkan sonuçlarda bağımsız internet medyası diye bildiğimiz mecralar bir süredir kullanıcıların karşısına çıkmıyordu.

Bu da sitelerin trafiklerini çok ama çok düşürmüş, dolayısıyla bu siteleri ayakta tutan reklam gelirlerinin de dip yapmasına neden olmuştu.

Bizlerin yazıları, konuya ilişkin TV’lerde yapılan yayınlar ve bağımsız medya temsilcilerinin toplu açıklamaları sonrası konu Meclis’e taşındı.

Google yetkilileri Dijital Mecralar Komisyonu karşısında milletvekillerinin sorularını yanıtladılar ve bu değişikliğin etkileri konusunda kendilerini (yani şirketlerini) savundular.

Google yetkililerinin savunması daha önce Danny Sullivan’ın bana anlattıklarının aşağı yukarı aynısıydı: Biz bunları özellikle bazı siteleri trafiksiz bırakmak için yapmıyoruz. Bir yılda irili ufaklı beş bin kadar güncelleme oluyor, bunlardan bazıları geçici sürelerle böyle sonuçlar doğuruyor. Ve Google Arama’nın yazılımsal altyapısı o kadar karmaşık ki, istesek bile böyle bir manipülasyonu yapmak elimizde değil.

Eyvallah ama konumuz bu değil aslında.

Konumuz şu: Bir haber mecrasının “bulunabilir/erişilebilir” olması bu alanda bir tekele dönüşen Google’a bağlı. Tekelleşme nedeniyle durum “Google’da yoksan internette de yoksun” gibi bir yere gelmiş durumda. Üstelik Google başkasının ürettiği içerikleri “gösterirken” reklamları da yine tekelleşmiş ürünleriyle kendi üzerinden döndürüyor.

Bir reklamın yazılımı, sunucusu, yani altyapısı için kullanılan tüm araçlar da yine Google’ın alt şirketlerinden oluşuyor. Hal böyleyken bu reklam içeriklerinden Google’ın elde ettiği gelirin yanında mecraların elde ettiği gelir devede kulak kalıyor.

Google’ın bir tekele dönüşmesi meselesi aslında bizden çok ABD’de tartışılıyor. Tartışılmanın da ötesinde konu bir........

© T24