Diğer

06 Şubat 2025

İsmet Özel’in bu şiiriyle tanıştığımda 16-17 yaşlarındaydım. Murat Belge ile Türk şiiri üzerine konuştuğumuz cumartesi öğleden sonralarının biriydi. Dizelerin arka planına dair bilgileri de ondan dinlemiştim. Özel’in sosyalistlikten Müslümanlığa uzanan zihni yolculuğunun ifadesi olan dizelerde yankılanan samimiyet, zihnimde müstesna bir yer edinmişti. Ne zaman önemli bir duyguyu ya da düşünceyi bir dostumla paylaşmak istesem bu dizeleri hatırlarım.

* * *

Çin mucizesinin miadını doldurduğunu, yapısal sorunlardan dolayı patinajın kaçınılmazlığını dilimin döndüğünce anlatmaya çalışıyorum. Çevremdekiler arasında aynı fikirde olmayan, değerlendirmelerimi karamsar bulanlar yok değil. Onların argümanı genellikle Çin’in ulaştığı teknolojik seviye sayesinde sorunların üstesinden gelmeye kadir olacağı şeklinde oluyor.

Öyle ya, yenilenebilir enerji, elektrikli otomobiller gibi birçok endüstriyel alanda dünya lideri olan, üniversiteleri dünyanın en iyileri sıralamasında zirveye yerleşen, en fazla patent başvurusunun yapıldığı, uzayda istasyon kuran bir ülkeden söz ediyoruz. Nasıl olur da emlak krizi, tüketim harcamalarının azalması gibi süfli sorunlarla baş edemez? Böylesi bir gelişmişlik düzeyine ulaştıysa ekonomik modeli de altyapısı da sağlam olmalı…

Müteakip defalar ifade etmekten dilimde tüy bitti gerçi ama bir daha söyleyeyim: Çin mucizesi, arızi olarak ortaya çıkmış ve sürdürülebilirliği olmayan bir modeldir. Ekonomik büyümenin ana kolonları inşaat sektörü ve ihracattır. İhracat, ticaret savaşları ve daralan dünya ekonomisinin Çin mallarını emebilme hacminin azalmasına paralel olarak hem büyüklük hem de kârlılık açısından gerilemeye devam edecektir. Buna bir de daralan iç tüketimi eklediğinizde Çin’in büyük sanayi kapasitesinin neden giderek atıl hale geleceğini görebilirsiniz. Evet, Çin güneş panelleri gibi yeni teknolojilerde önder ama bu alandaki kurulu kapasitesi tüm dünyanın yıllık ihtiyacının iki katı. Benzer bir durum elektrikli otomobillerde söz konusu.

İnşaat sektöründeki kriz, “Amaan, bunlar her ülkede hep yaşanır.” deyip geçilebilecek bir şey değil. Çünkü Çin’de yerel yönetimlerin en önemli gelir kaynağı inşaat sektörü olagelmiştir.

Bu gelir kaynağı büyük ölçüde kurumuştur. Görülebilir bir........

© T24