Diğer

19 Haziran 2025

Son üç-dört yılda olduğu gibi bu yıl da jeopolitik gelişmeler, çatışmalar küresel ekonomi üzerinde büyük izler bırakmaya devam ediyor. Üç yıl önce başlayan ve Trump’ın “24 saatte çözerim” dediği Rusya-Ukrayna savaşı hâlâ devam ederken, Ortadoğu’da İsrail, Hamas’tan sonra İran ile de savaşta.

İsrail-İran çatışmasında bir haftayı geride bırakırken büyüme ve enflasyon beklentileri oldukça kötümser. Petrol ve doğalgaz kaynaklarıyla zengin olan bu bölgedeki gerilim fiyatları yukarı doğru hareketlendirdi. Brent petrolün varil fiyatı 77 doları aştı. Oysa daha geçtiğimiz ay OPEC ülkeleri üretim artışına gideceklerini duyurmuştu ve küresel ekonomik aktivitenin yavaşladığı ortamda mayıs ayı başında Brent petrol 60 doların altına gerilemişti. Ancak son bir haftada fiyat artışı yüzde 30’a yaklaştı. Hatta Hürmüz boğazının kapanma olasılığıyla ilgili söylentiler de burada kısa süreliğine fiyat artışına yol açacak nitelikte.

İran, her ne kadar uluslararası toplumdan izole ve ambargo uygulanan bir ülke olsa da doğalgaz ve petrolün yanında, gübre ve bakır-çinko-alüminyum gibi emtialara sahip bir ülke. Uluslararası ticarette ve tedarik zincirindeki tıkanıklık, enflasyonda yükseliş olarak kendisini gösterecek. Ayrıca gübre arzının düşüşü fiyatları yükseltici etki yaparak gıda fiyatlarını arttırma potansiyeline sahip. Diğer yandan emtialardaki fiyat hareketleri üretimi ve piyasa tepkisini belirleyici olmaya devam edecek.

Tüm bu gelişmelerden küresel enflasyonun yeniden artacağını anlıyoruz. Oysa Türkiye dahil pek çok ülke enerji maliyetinin düşeceği varsayımıyla, yurtiçi enflasyonun düşeceğini hatta cari açığın beklentilerin üstünde iyileşeceğini öngörüyordu.

Tüm bu yaşananlar küresel ekonomide riskleri ve belirsizlikleri arttırırken karar alıcılar hasarı minimum düzeye indirecek ekonomik önlemleri almaya, merkez bankaları da bir şekilde cevap vermeye........

© T24