Diğer

02 Ağustos 2024

Dünkü Resmi Gazete'de yer alan 8775 sayılı CB kararıyla KKM hesapları 6 aya kadar (6 ay dahil) yüzde 7,5 ve 1 yıla kadar (1 yıl dahil) yüzde 5 oranında gelir vergisine tabi oluyor. Yani artık stopaj "0" değil. Aynı vergi oranları, döviz ve altın dönüşümlü hesaplar için de geçerli.

Hatırlayalım; KKM 21.12.2021'de kur riskine karşı kendisine güvence arayan tasarrufu, varlığı olanlar için bir finansal araç olarak karşımıza çıkmıştı. Ulaştığı hacimle, bütçeye/TCMB'ye yüküyle, KKM'den çıkış stratejileri ve çözülme sürecindeki zorluklarla gündemden düşmedi.

Türkiye Ekonomi Modeli denemesinin liralaşma stratejisi ürünü olan KKM, hayatına tatlandırıcılarla başlamıştı. Öncelikle KKM'ye ekonomik gidişatın yönünü belirleyici ve bir kurtarıcı gözüyle bakıldığı için bir "tatlandırıcı" olarak "0" stopaj avantajı sağlandı. İlk günden servis edilen bu düzenleme KKM'nin değişmeyen ana unsuru oldu. "0" stopaj yanında çok düşük düzeydeki politika faizinin üç puan üzerinde faiz verildi, bir süre sonra üst limit serbest bırakıldı.

KKM'nin en önemli özelliği, mevduat sahibine faiz ile beraber sunulan bedava opsiyon. Mevduat sahibi, eğer kur artışı KKM mevduat faizinin altında kalırsa faizden kazanırken, kur artışı KKM mevduat faizinin üstüne çıkarsa kur farkını kazanır. İlk durumda faizi banka öderken, ikinci durumda devlet öder.

TL'den KKM'ye dönenlerin kur artışına karşı korunması bütçeden, dövizden KKM'ye dönenlerinki TCMB tarafından karşılanırdı. Ancak TL'den dönen mevduata yapılan ödemelerin bütçe üzerindeki baskısı artınca geçen yıl ağustos ayı itibariyle TL'den dönen KKM'nin bu yükü de TCMB tarafından üstlenilmeye başlandı.

Sayısal birkaç bilgi verelim: Geçen yılın ilk yedi ayında TL'den dönen KKM için bütçeden 59,5 milyar TL ödendi. Bu tutarın 34,5 milyar TL'lik kısmı sadece 1-15 Temmuz tarihleri arasındaki kısımdı. Çünkü Dolar/TL genel seçimler öncesinde (13 Mayıs) 15,5 TL'den, iki ay sonra (13 Temmuz) 26 TL'nin üzerine çıkmıştı. 2023 bütçesi (ek bütçe dahil) deprem harcamaları varken KKM'nin yükünü kaldıramayacaktı. O nedenle KKM sahiplerine ödemeyi artık TCMB yapacaktı. Ama olan TCMB'ye oldu, 2023 zararını 818,2 milyar TL olarak açıkladı. Önemli kısmı KKM kur farkı ödemelerinden kaynaklanıyordu. Bu zararda KKM kur farkının kaç milyar TL olduğu kadar, ekonomiye olan güvensizlik ve gelir........

© T24