menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Hiyerarşi: Var olma tarzı

20 1
14.09.2025

Diğer

14 Eylül 2025

Samuel Beckett

Beckett kelimeleri sırtında gittikçe
daha az taşıyabilmiştir.”

- Gilles Deleuze, L’Epuisé,1992

Bir toplumsal oluşum kendi içinde sadece insanların birlikteliğinden oluşmamakta. İlişkiler, üretim biçimleri, üretim ilişkileri, bireyler-arası münasebetler vb. bu oluşumun içinde yer almaktalar. Her bireyin psikolojik ve psişik durumu da bunlara eklenebilmekte. Sosyolojik olarak sadece ilişkiler değil aynı zamanda ilişkilerin arasındaki hakimiyet ilişkileri de yerlerini almakta. Büyük bir piramit değil, bir sürü piramit ilişkileri yerleşmekte ve işlemekteler. İnsanların aile içi ve dışı ilişkileri arasındaki hakimiyet ilişkileri, evin erkeği veya erkekleri ile kadınları ve kızları arasındaki hiyerarşik ilişkiler, okullardaki öğretmen ve öğrenci arası ilişkiler, öğrencilerin arasındaki güç ilişkileri, hepsi ilişkilerin hiyerarşisi içinde gelişmekte.

Bu şekilde bir toplum bir bütünlük olmaktan çok uzak vaziyette. İçindeki sosyolojik yöntem biçimlerine göre değişken bir şekilde; bireylerin, öğelerin veya eyleyicilerin aralarındaki heterojen yapılar zamanla mevcudiyet kazanmakta. Tarihi olarak (uzun dönem) veya zamansal olarak (kısa dönem) bu ilişkiler yapılandırılmakta ve bilinçlendirilmekte veya bilinçdışına yerleşmekte.

Eski toplumlarda köylünün toprak sahibine bağlanması, toprağa bağlı olup olmaması farkı Batı feodalitesinde ve Doğu köylü toprak rejimlerinde (buna bir zamanlar Asya Tipi Üretim Biçimi adı verilmekteydi) farklılaşmakta. Tarihi olanın dışında daha yakın zamanda gündelik hayatta toprağın ekimi, sulaması ve köylünün bu işlemleri yaparken özel mülk sahipleriyle ilişkilerindeki hiyerarşi toplumsal yapıyı biçimlendirmektedir. Modern toplumlarda cins kimlikleri arası ilişkiler hiyerarşisi erkeğin daha yüksek ücret almasından “mahalle baskısı” olarak işleyen özel yaşamlara kadar hiyerarşinin içine hapsolmuş durumdadır. Sadece........

© T24