Adım Adım Ankara!

İki anıt arasında, Zafer Anıtı’ndan ve Ankara Anıtı’na.

En bilinenden, hiç bilinmeyene!

Bir-iki saat kadar sürebilir. Mekanlara ve duraklara harcayacağınız zamana göre kısaltmak veya

uzatmak elbette elinizde.

Zafer Anıtı… Önceki yerinde. İki yanından yol geçiyorken…

Zafer Anıtı

Ulus durağına gelince,

“Heykel’de inecek var!” dedirtecek kadar bulunduğu yere, damga vuran anıt.

Krippel imzalı. Dikkatli gözler kaidenin güney cephesindeki rölyefin sol altında imzayı görebilirler.

Atatürk… Mareşal üniformasıyla dört ayağı yere basan at üzerinde.

‘Atı’ diye yazmadım, örneğin çok sevdiği Sakarya isimli atının alnında ve ayaklarının alt kısmında akıtma (beyazlık) vardır ve kısraktır. Buradaki at aygır.

‘Dört ayağı basan’ diye yazdım, yine aynı heykeltraş, Samsun’daki İlk Adım Anıtı’nda atı şaha kalkmış olarak yapmıştır.

Buradaki anıt yıllarca bakım görmemişti. Ankaralılar bir sabah uyandıklarında anıtı parlıyor buldular! Yaldız boyayla boyanmıştı! Büyükşehir boyamıştı, tepkiler üzerine yaldızlı boyayı kısa sürede sildi.

Önce ‘yaldızlı boyama’ sonra ‘silme’ işlemini uzmanına sordum. Bugünlerde ömrü yüzyıla yaklaşan (1927) anıtın, o yıllarda bu işlemlerle bir kez daha yıprandığını üzülerek öğrendim.

Büyükşehir’de başkan (Melih Gökçek) değişti. Yeni Başkan ( Mansur Yavaş), Ankara Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Tabiat Varlıkları Daire Başkanlığı (Başkanı Bekir Ödemiş) duruma el attılar ve anıt, o güne dek görmediği bir yenilenmeye girdi, onarım gördü.

Yenileme sırasında, kurulan iskeleye çıkmıştım. Çalışmanın ne kadar acil hale geldiğini yukarıda, yerinde gördüm. Atın sol bacağındaki çürüme, bakımı yapılmasaydı belki de anıtın çökmesine neden olacak haldeydi…

Anıtın önünde iki Mehmetçik, arkada vefakâr Türk kadını.

Askerler İnönü muharebelerinde giyilen Alman yardımı kıyafetlerle ve teçhizatlı…

Kadın, sırtında top (obüs) mermisi, göynek, şalvar ve çarıklı, geleneksel kıyafetler içinde.

Sümerbank

Sümerbank’ın adı kaldı asılda, o da aklımızda…

Yerindeki Taşhan, bugün yanında olan bankaya borcunu ödeyemeyince satıldı. Yerine Martin Elsaesser’in, meydanı kucaklayacak şekilde kavisli yaptığı Sümerbank binası geldi.

Yerli Malı Haftası’nın simgesiydi. Hafta gibi kayboldu. Önce hamburgerci oldu, sonra üniversite binası.

İçinde bir başka Krippel imzalı heykel var. Taştan. Oturan Atatürk Heykeli. Müthiştir. Görülmeli, bilinmeli.

Taşhan

Taşhan’a değinmeden geçmek olmaz!

Zamanın nerdeyse tek oteli. İstasyona yakınlığıyla önemli bir konaklama mekanıyken Meclis’in açılmasıyla tüm odalarının kapasitesi yerlere serilen döşeklerle tıka basa duruma gelen han. O zamanın en önemli taşıtı olarak at, eşek ve öküzlerin alt katına bağlandığı, üst katında kokudan yatılmadığını anılardan öğreniyoruz.

At, eşek gider, otomobiller gelir. Otel de yenilenir. Ankara’nın ilk kaloriferli ve telefonlu oteline dönüşüm sürecine girer.

Girer ama borçlarını bitiremez.

Satıldı. Yıkıldı…

İş Bankası Müzesi Bilgi Kartı… Sınav Okulları için hazırlamıştım. Tamamlamak için dikkatli bir gezi istiyor. Kendinizi test etmek ister misiniz?

İş Bankası

Bulvarın ilk Mongeri imzalı binası. İlerideki Ziraat, Tekel ve Garanti binaları gibi…

Atatürk’ün kurduğu bankanın genel........

© Sonsöz