Tan baskınının 80. yılı
“4 Aralık olayı, o zamanki Halk Partisi Hükümeti’nin, CHP İl Başkanı Alaeddin Tiritoğlu’nun, Hüseyin Cahit Yalçın’ın ve sağ kanatta yer alan birçok gazetecinin ve politikacının kışkırtmalarıyla düzenlenen bir terör olayıdır”.
Hıfzı Topuz’un “Türk Basın Tarihi” isimli kitabının Tan baskını ile ilgili ilk paragrafı böyledir. İşte bundan tam 80 yıl önce bugün, 4 Aralık 1945 tarihinde Sertellerin sol eğilimli Tan gazetesi matbaası, basılarak tahrip edilmişti.
Dönemin CHP’sinin organize ettiği bir kışkırtmayla sol eğilimli bir gazete, muhalif kimliği nedeniyle susturulmak istenmişti. (Tan baskını ile ilgili olayları, Hıfzı Topuz’un kitabı ile Korhan Atay’ın “Serteller” isimli kitabından özetleyerek aktarmaya çalışalım).
Tanin gazetesi başyazarı ve ayni zamanda CHP milletvekili olan Hüseyin Cahit Yalçın, baskından bir gün önce yazdığı yazıda tam bir provakatif bir üslupla şunları söylüyordu:
“Kalkın Ey Ehli Vatan! Mücadele başlıyor… Bunları susturmak, cevap vermek, hükümete düşmez. Söz, eli kalem tutan gazetecilerin ve hür vatandaşlarındır”.
Tan gazetesinin başyazarı Sabiha Sertel ise, bu çağrıyı şöyle yorumlamıştı: “Hüseyin Cahit Yalçın, vatandaşları hürriyet için, demokrasi için savaşanlara karşı kıyama çağırıyordu”.
Yine 3 Aralık 1945 günü CHP İstanbul İl Teşkilatı, öğrenci yurtlarına gerekli talimatı vererek ertesi sabah Tan’a karşı bir gösteri düzenleneceğini bildiriyordu.
Hıfzı Topuz’a göre; CHP iktidarının Zekeriya ve Sabiha Sertel çiftinin gazetesine karşı tepkisinin, kışkırtmasının temel nedenleri şöyle sıralanabilir:
4 Aralık 1945 sabahı, gençler ellerindeki bayraklarla Beyazıt’ta üniversite bahçesinde toplanmaya başladı. Kısa zamanda topluluk 10-15 bin kişiyi buldu. Önce Cağaloğlu’nda devrimci yayınlar satan ABC kitapevinin camları kırıldı, kitapları yağma edildi.
Daha sonra Tan gazetesine gidildi. Saldırganlar, ellerinde balta ve balyozlarla rotatifleri parçaladılar. Gazeteciler ortalarda yoktu, matbaa çalışanları ise bir yerlere kaçmışlardı. Saldırganlar hızlarını........





















Toi Staff
Penny S. Tee
Sabine Sterk
Gideon Levy
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
John Nosta
Daniel Orenstein