Kamu sözleşmelerinde ’89 ruhu’ yok!
Türk-İş ve Hak-İş’in 600 bin kamu işçisi adına verdiği sözleşme teklifi, kamu işveren sendikası TÜHİS (Türk Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşveren Sendikası) tarafından inceleniyor.
İki işçi konfederasyonun verdiği ortak teklifte, ilk altı ay için işçinin taban ücretinin brüt 54 bin liraya çıkarılması ardından da yüzde 50 oranında bir zam yapılması talep edildi. TÜHİS’in AKP Hükümeti’nin asgari ücretliye verdiği yüzde 30’luk zam ya da Merkez Bankası’nın 2025 yılı için öngördüğü yüzde 24’lük enflasyon hedefi çerçevesinde hareket edebileceği ileri sürülüyor.
600 bin işçi adına yürütülen kamu sözleşmelerinde, 1989 Bahar Eylemleri’ndeki hava pek gözükmüyor. Hem işçinin niteliğinin değiştiği, hem uyuşmazlık halinde sendikaların grevi yürütecek maddi gücünün zayıf olduğu ve hem de en önemlisi mücadeleci, militan bir sendikacılık anlayışından uzaklaşıldığı dikkati çekiyor.
Bu konuları Türk-İş’e bağlı Petrol-İş Sendikası’nın Genel Başkanı Süleyman Akyüz ile görüştük. Öncelikle 1989 Bahar Eylemleri nedir, kısaca o konuya değinelim.
1989 Bahar eylemleri, o dönemde iktidarda bulunan ANAP (Anavatan Partisi) Hükümeti’ne karşı yapılmıştı. Başbakan, ANAP’ın lideri Turgut Özal’dı. Kamu kesimindeki sözleşmeler çıkmaza girince işçiler çeşitli eylemlere başvurdular.
Bu süreçte ANAP, önce 26 Mart 1989’da yapılan yerel seçimleri kaybetti. Ardından da kamu işçileri, eylemlerinin sonucunda yüzde 142’lik bir zam aldılar. Bunu memur maaşlarına yapılan zamlar izledi. Özel sektör işçileri de bu oranlara yakın zam elde ettiler. Böylece işçi sınıfı, emekçi kesim, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin olumsuz koşullarını lehine çevirmeyi başarmıştı.
1989 Bahar eylemlerinin oluşmasında işçilerin net ücretlerinin 1980 yılından 1988 yılına kadar 100’den 34’e düşmesinin de büyük bir rolü olduğu ifade edilebilir. ANAP döneminde (1983-1988) yaşanan ciddi reel ücret kayıpları ve yoksullaşma da, eylemlerin en önemli nedenleri arasındaydı. Bahar eylemleri, Türk-İş’teki birçok sendikada daha mücadeleci kadroların işbaşına gelmesine de yol açmıştı.
Petrol-İş........
© soL
