menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Rutin dışı atamalarla ‘partizanlaşan yargı’

12 0
29.03.2025

2019 yılında bir başka mecrada kaleme almış olduğum bir makaleme şöyle giriş yapmıştım:

“Devlet memurusunuz ve mevcut iktidara muhalifsiniz.

Gönül verdiğiniz partinizin bir mitinginde, çıkıp iktidarı eleştiren gayet ateşli bir konuşma yapıyorsunuz.

Ertesi gün amiriniz çağırdığında, başınıza gelecekleri tahmin etmek çok da zor değil.

Öte yandan, yine kamuda bir bürokrat olmakla birlikte iktidar yanlısısınız.

Çıkıp bu kez muhalif partileri yerden yere vuran bir miting konuşması yapıyorsunuz.

Ertesi gün kurumunuza geldiğinizde, onlarca övgü ve taltif sizi bekliyor.

Böyle bir şey mümkün müdür?

Mümkündür.”

Sisteme yeni dâhil edilen “bakan yardımcılıkları” idi konu.

Yazı başlığı ise “Partizanlaşan Bürokratlar”dı.

Yapılan düzenleme ile kabine üyelerinin Meclis dışından olması şartı getirilmiş, eski “Bakanlar Kurulu”nun yerini “Cumhurbaşkanlığı Kabinesi” almıştı.

Buna paralel olarak “müsteşarlıklar” kaldırılmış yerine “bakan yardımcılıkları” ihdas edilmişti.

Bir tek cumhurbaşkanı “seçilmişler” kategorisine girmiş; cumhurbaşkanı yardımcılıkları, bakanlar, cumhurbaşkanlığı politika kurulları üyelikleri ve bakan yardımcılıkları da atanmışlar grubu içerisinde yerlerini almıştı.

Atanmış ve seçilmiş farkının önemi, siyaset ve yönetim ayrımında yatar.

Seçilmişlerin görevi, kamu politikalarına ilişkin kararları almak, atanmışların görevi ise alınan bu kararları tarafsız bir şekilde uygulamaktır.

Ancak atanmış kategorisinde yer almasına rağmen Cumhurbaşkanı yardımcılıkları ile bakanlara da Anayasanın 106. Maddesinde seçilmişlere tanınan “yasama dokunulmazlığı” verilmiştir.

Bunun anlamı şudur:

“Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar siyaset yapabilir yani meydanlara inebilirler”!

Ancak aynı şey bakan yardımcıları için geçerli değildir.

Zira onlar bildiğiniz kamu görevlisidir; kadroları, valiler gibi istisnai memuriyet kadrosudur.

Valiler nasıl siyaset yapamazsa bakan yardımcıları da yapamaz.

Vali ile bir bakan yardımcısı arasındaki tek fark, görev süresi ile ilgilidir.

Valilik kadrosuna atama müktesep bir hak doğururken, bakan yardımcısının görevi ise Cumhurbaşkanı’nın görev süresi ile sınırlıdır.

Seçilmemiş olmalarına ve yasama dokunulmazlığı zırhları bulunmamalarına rağmen bir kısım bakan yardımcılarını seçim mahallerinde ve ellerinde mikrofonlarla sürekli gördük.

Yani bakan yardımcıları hukuki (de jure) olarak “bürokrat” görünse de fiili (de facto) olarak “politik” bir şahsiyet........

© Serbestiyet