Sayısal dünyaya (dijital yerine sayısal demeyi tercih ediyorum) giderek hapsoluyoruz ve yavaş yavaş özgürlüklerimizi kaybediyoruz. 0 (sıfır) ve 1 (bir) bu dünyanın iki önemli sayısı ve bizi gözetliyor.

Sayısal dünyanın soğuk savaşının içindeyiz. Kişisel alanda ya da uluslararası alanda olsun, kişisel ilişkilerde ya da devletler arası ilişkilerde olsun, sayısal alandan kaçmak olanaksız.

Günlük yaşamdan alışverişe, tarımdan iktisada, tıptan biyolojiye, fizikten kimyaya sayısal egemenlik her yerde. Gözetleniyor, fişleniyoruz. Olumlu yönleri de yok değil ama bu dünya daha çok belli (ve kirli) amaçlar doğrultusunda kullanılıyor.

Sayısal dünyanın 2025 yılında toplam karbondioksit salımında payı yüzde 8 ve elektrik tüketiminde payı ise yüzde 10. 2017’den bu yana dünyada satılan cep telefonu 12 milyar. İnternetin çalışması için 67 milyon hizmet sağlayıcı (server) gerekli ve 2025 yılında 48 milyar bağlantılı nesnenin devrede olacağı öngörülüyor. Tüm bu nesneler kendi kendilerini üretemeyceklerinden emeğe gereksinim olduğu kadar nadir cevherler ve madenlere de gereksinim var. Dolayısıyla ucunda sömürü var, doğanın tahribatı var, kirlilik var, ölümler var, özellikle gelişmekte olan ülkelerde.

Veri merkezlerinin bir anlık kesintisi yaşamı felakete çeviriyor. Hasta olsanız uzaktan doktorla tedavi oluyorsunuz, banka hesaplarınız denetleniyor ve gerekirse bir tıkla kilitleniyor.

Çiftçi sulamasını cep telefonundan yapıyor. Esnaf kredi kartlarıyla ödemenin maliyetini hesaplıyor. Alışverişlerde artık bozuk para ya da banknot yok. İsveç’te bozuk para ve banknot kullanımı yüzde 10 iken bu oran Almanya’da yüzde 50. Varsa yoksa kart. Şimdi ise temassız. Alet kartı görünce ödemeyi gerçekleştiriyor. Cebinizden başkaları ödeme yapabilir yakın temasla. Kartınız ise gözetim altında ve her an ödeme konusunda sınır gelebilir. Yakında spekülasyon amaçlı internet üzerinden kullanılan bitcoin, kripto para yaşamımıza girecek ve Merkez Bankası’nın denetimi dışında olacak. Para politikası bu paralarla nasıl denetlenecek?

Avrupa Birliği sayısal avro üzerinde çalışıyor. İhtiyat akçesi olarak görüyor, yani tasarruf ya da para biriktirme aracı olmayacak ve mülkiyete erişim yerine kiralamayı ön düzleme çıkaracak.

Alışverişler de artık internet üzerinden. Bir tıkla istediğiniz yemekleri sipariş ediyor ve yorulmadan, evden çıkmadan karnınızı doyuruyor ve hareketsiz kalıyorsunuz. Giyim kuşamdan bilgisayara, ıvır zıvır aletlerden ev ve kişi için gerekli her tür alet ve edevatı internet üzerinde ısmarlıyor, satın alıyor ya da deniyorsunuz. Adrese teslim ediyorlar ya da insansız hava aracı (drone) ile kapınızın önüne koyuyorlar. Bu amaçla, ülkenin her yerinde kentsel bölgelere yakın akıllı ambarlar kuruluyor. Müşterinin istediği mal anında akıllı robotlarla “gönder” bandına yerleştiriliyor.

Bütün bunlara bir de yapay........

© sendika.org