Her yıl bu peraşa okunurken genelde sorulan soru hep aynıdır. Mısır’daki mucizelere Kızıldeniz’in yırtılmasına, Sina Dağında Tora’nın verilişine şahitlik eden halk nasıl olur da pagan ideolojinin en derinine iner ve bir altın buzağı yapar. Bunun akla uygun bir açıklaması olabilir mi?

Midraş Teilim’in 3. mizmorundan bir cümle alarak konuya giriş yapmayı dener: “Rabim omerim lenafşi en yeşuata lo BE:loim / Birçoğu benim için onun Tanrı katında kurtuluşu yoktur demektedir.” Bu pasuk neden rabim yani birçokları sözcüğü ile başlar? Yeşeyau 17/12 pasuk şöyle der: “Oy amon amim rabim / Eyvah birçok ulus kükrüyor.” Bu konudaki açıklamayı da midraş şöyle yapar: “Birçok toplum puta tapar olmasına rağmen İsrael toplumuna şöyle der: On Emir’de Ben’den başka tanrı olmayacak demektedir. Hâlbuki sizler altın buzağıya “Elle eloeha Yisrael / Bunlardır senin tanrıların İsrael dediniz. İşte bunun için sizin canınızın Tanrı katında kurtuluşu yoktur.”

Prof. Nehama Leibowitz konuya felsefi bir görüş getirmek amacıyla çalışmasının başında Yeuda Halevi’nin HaKuzari adlı eserinden bir alıntıya yer verir. Burada Hazar kralı İspanya’daki Yahudi temsilcisiyle ki büyük ihtimalle bu Cordoba cemaati lideri Hasday ben Şaprut’tur, mektuplaşırken bu soruyu da sormakta ve Yahudi temsilci şu cevabı vermektedir.

“O zamanlarda dünya üzerindeki halkın tamamına yakın bir kısmı puta tapardır. Hatta yaratıcının tek olduğuna inanan liderler ve filozoflar bile halkın tanınabilir, elle tutulur ve gözle görünür bir ilahın varlığı olmadan ibadet etmenin imkânsız olduğu konusunda hemfikirdir. Bene Yisrael Moşe’yi beklemekte ve onun ibadet edebilmek için gözle görülür bir nesne getireceğini zannetmektedirler. Moşe’nin getireceği tanıklık levhalarının ibadetlerini daha........

© Şalom