ABD’nin 39. başkanı Jimmy Carter geçtiğimiz günlerde 100 yaşında hayata veda etti. Politikaları ve gelecek kuşaklara bıraktıkları hakkında çok yazılıp çizildi. Fıstık tüccarı bir aileden geldiği için Amerikan siyasetinde sık sık alay konusu oldu. Nitekim başarıları ıskaladıklarının gölgesinde kalmış olacak ki, 1981 Kasım’ında yapılan seçimlerde Cumhuriyetçi Başlan adayı Ronald Reagan’a yenildi.

Carter’ın başkanlığı insan haklarına ve diplomasiye verdiği önem ile anlam buldu. ABD’nin küresel barışı ve adaleti sağlamak gibi moral bir görevi olduğunu vurgulamış ve bunu Camp David Barış Anlaşması ile taçlandırmıştı. O günkü konjonktüründe İsrail ile Mısır’ı bir araya getirmek hiç kolay bir iş değildi. Carter ince ince ördüğü diplomasi ile Başkan Enver Sedat ile Başbakan Menahem Begin’i Camp David’de buluşturduğunda kimse, tarihlerinde defalarca savaşmış bu iki ülkenin barışa imza atacağını beklemiyordu.

Başkan Sedat’ın Knesset’teki konuşmasını televizyondan izlediğim zaman henüz lise son sınıfta, dünyadaki gelişmeleri anlamaya çalışan bir gençtim. Nelerin söylendiğini, nelerin önem arz ettiğini anımsamıyorum. Ancak tarihi bir anın yaşandığını, İsrailli vekillerin Sedat’ı ayakta ve alkışlarla karşıladıklarını hatırlıyorum. Başarının önemli bir payı şüphesiz Başkan Carter’a aitti ve kendisini bir barış insanı olarak ünlendirdi.

Demokratik Parti’den seçime girdiğine Amerikan Yahudi toplumu tarafından çokça desteklenmişti. Gelin görün ki zaman içinde Ortadoğu ve İsrail ile olan görüşleri ve dile getirdiği eleştiriler nedeni bu ilişkiler zorlu bir döneme........

© Şalom