Akademik literatürde Yahudi evlilik sözleşmesi olarak geçen ancak bir sözleşme değil de damadın geline verdiği bir taahhütname olan ‘ketuba’, antik çağlardan günümüze Yahudi yaşamındaki ritüel nesnelerin dinamiklerini örneklemektedir. Her ne kadar modern yayınlarda ve müze sergilerinde sıklıkla geleneksel uygulamanın sürekliliğini gösteren bir örnek olarak nitelendirilse de ketuba yasal bir evrak olmaktan çok daha fazlasıdır. Yasal belge, ritüel nesne, sanat eseri ve bir koleksiyon parçasıdır ketuba.

Bir yasal evrak olarak ketuba:

Ketuba evliliğin boşanma ya da damadın vefatı ile kesilmesi durumunda gelinin haklarını koruyan bir belgedir. Tora kökenli değildir, ancak kaynağını sözlü gelenekten alır. Ketubanın ilk amacı damadın geline hediyesini ve evlilik nedeniyle geline sunduğu ekonomik imkanların yanı sıra gelinin bu evliliğe getirdiği çeyizinin maddi karşılığını kayıt altına almaktır. Ancak yine de bu taahhütnameye yüzyıllar içinde hahamların önerisiyle kadına bakmak, yemeğini, giyimini sağlık ve evliliğin önemli bir yanı olan cinselliği içeren bir takım farklı şartlar da eklenmiştir. Dolayısıyla ketuba özünde aynı olsa da yazıldığı yere ve döneme göre farklılıklar içermeye başlar. Bu farklılıklardan bir tanesi de ülkemiz dahil birçok coğrafyada evlilik kurumu devam ettiği sürece erkeğin başka kadınla evlenmeyeceği sözüdür.

Bir ritüel nesne olarak ketuba:........

© Şalom