Bediüzzaman, Hristiyanların ve emsalinin şu üç engele takılıp dalalet derelerine düştüğünü söyler:

1- Aklı azl,

2- Bürhanı tard,

3- Ruhbanı taklit.[1]

Akıl devre dışı bırakılırsa, insan en saçma fikirleri de kabul eder.

Delillere itibar etmemek, delil yerine hüsn-ü zan ettikleri kimselerin yalan yanlış kanaatlerine tabi olmak insanları çokça yanıltır.

Ruhbanları taklit ise, büyük ölçüde teslimiyetçi bir zihniyetin tezahürüdür. Aslında taraf-ı İlahiden öyle bir yetki verilmediği halde, Hıristiyanlardaki ruhban sınıfı aşırı yetkilerle kendilerini donatmışlar, kendilerine karşı çıkanları aforoz ile dinden çıkarabilmişlerdir. Para karşılığı günahları bağışlamışlar, yine para karşılığı cenneti parsellemişlerdir. Böyle durumlar, onlara bağlı kimselerde tam bir itaat hali meydana getirmiş, onların sözlerini akıl terazisine vurmadan tenkitsiz kabul etmişler, hatta onları bir nevi Rab edinmişlerdir. "Onlar ahbar ve ruhbanlarını Allah’tan başka rabler edindiler…"[2] âyeti bunu bildirir. Hazreti Peygamberin yorumuyla, onların helâl kıldığını helâl, haram kıldığını haram kabul etmişlerdir.[3] Ehl-i Kitab, ahbar ve ruhbana ibadet etmediler. Lakin Allah’ın dinini bırakıp onların koydukları esaslara uydular.

Kur’ân-ı Kerim, bu noktada ehl-i Kitaba şu çağrıda bulunur:

"Ey ehl-i Kitab! Bizimle sizin aranızda ortak bir kelimeye gelin: Sadece Allah’a ibadet edelim. Hiçbir şeyi O’na ortak yapmayalım. Bazımız bazımızı Allah’tan başka rabler edinmesin."[4]

Bu âyet, insanların efendi ve önderlerine bila kayd u şart itaatlerini de reddeder.[5] Ağasına taparcasına itaat eden, patronunun meşru olmayan emirlerini yerine getiren, amirinin gözüne girmeyi hayatının en yüce gayesi bilen… kimseler, bilerek veya bilmeyerek o kimseleri rab edinmiş olurlar.

Seyyid Kutub, âyetin yorumunda şöyle der:

"Bütün arzî (beşerî) sistemlerde insanların bir kısmı bir kısmını Allah yerine rab edinir. Bu durumu hem en ileri demokrasilerde hem de en........

© Risale Haber