Ruhun zâtı, sıfatları ve mahiyeti-7

Nail Yılmaz

13. Ruhun yanlış anlaşılması ile meydana gelen itikadî hatalar.

Gerek ehl-i kitabın, gerekse İslam âlemi içindeki ruh mefhumu ile ilgili yanlış düşünce ve inançlar, genellikle ruh ve beden beraberliğinin hikmetinin ve lüzumunun doğru anlaşılamaması ile ilgilidir. Mesela:

1.Hristiyanlar; Enbiya Suresinin Doksan Birinci âyetinde bildirilen: فَنَفَخْنَا ف۪يهَا مِنْ رُوحِنَا “Biz ona ruhumuzdan üfledik” hakikatini anlayamadıkları veya yanlış anladıkları için, akide de ‘teslis’ şirkine ve dalâletine düşmüşlerdir.

2. Bazı İslam filozofları, ruh ve beden birlikteliğini, ehl-i sünnet gibi telakki etmedikleri için; bedenen ve ruhen gerçekleşen miraç mucizesi ile haşr-i cismani gibi Kur’anî hakikatleri akıldan uzak görmüşler.[1]

Mesela: İbn-i Sina, Farabî’ ve emsalî bazı İslam filozoflarının aynen, Eflatun ve Aristo gibi ahiretin ruh ve bedenen değil de sadece ruhen olacağı düşüncesinde olmalarıdır. Bunun için, İmam-ı Gazali de birçok âyet ve hadislerin açık ve zahirî beyanlarıyla va’z edilen haşr-i cismaniye ye karşı çıktıkları için onları, tekfire varacak kadar şiddetli eleştirilerde bulunmuştur.[2]

Çünkü ehl-i sünnetin ‘haşr-i cismani’ konusundaki itikadı hem ruhen hem de bedenen olduğudur. Bu problem bedenin ruh derece-i hayatına çıkmasının hikmetlerinin tam anlaşılamamasıyla ilgilidir. Hâlbuki:

‘’Cismaniyet; en câmi', en muhit, en zengin bir âyine-i tecelliyat-ı esma-i İlahiyedir. Bütün hazain-i rahmetin........

© Risale Haber