Müküslü Hamza, 1892 yılında Osmanlı Devletinin sınırları içerisinde kalan Van vilayetinin Gevaş kazasının Müküs (1) nahiyesinde doğmuştur. Kürtçe adı Hemzeyê Muksî olup, bu adın dışında Seyda Hamza, Hemze, Müküslü Hamza, Molla Hamza, Hamza Efendi, Mela Hemzeyê Miksê (2) Nemiré Müksi (3) Hamza, Hamza Bey, Muallim Hamza, Müküslü Hamza Efendi, Hemze Begé Müksé, Hemze Begé Motki, Hemze Begé Edalet adlarını kullanmıştır. Babasının adı Hacı Bekir’dir.

Hamza Ağabey, ilk eğitimine Üstadı Bediüzzaman'da daha önce okumuş olduğu Müküs’teki Mir Hasan Veli Medresesinde başlar. V. Birsini şu bilgileri aktarır: "Müküslü Hamza’nın ilk eğitimini aldığı yer Müküs’te bulunan Mir Hasanê Velî Medresesi’dir. Kendisi bu medreseden İcazet alarak mezun olmuş, medresenin resmi sorumluğu ve yöneticiliğini de yapmıştır. Müküslü Hamza, Mir Hasanê Velî Medresesi’ne her ne kadar devam etmişse de asıl eğitimini Van’da Horhor Medrese’sinde almıştır." (4)

Horhor medresesindeki eğitimi ile ilgili olarak İsmet Yüce şunları aktarır: "Said-i Kürdi’nin ilk öğrencilerinden ve Said-i Kürdi’nin tefsirlerini ilk yayınlayanlardandır. İlk gençlik yıllarında Said-i Kürdi  eğitti, yetiştirdi. Horhor Medresesi'nde Said-i Kürdi’den dersler aldı." (5)

Eski Said’in Ehemmiyetli Talebesi Hamza kitabının yazarı da bu konuda şunları söyler: "Müküslü Hamza’nın Said-i Nursi ile ilk tanışıklığı Horhor medresesinde olmuştur. Müküslü Hamza bu medresede Said-i Nursi’den ders almış, kendisinin öğrencisi olmuştur. Buradaki tanışıklıkları İstanbul’da devam etmiştir. Müküslü Hamza’nın Suriye’ye gidişine kadar da bu ilişki sürmüştür. Said-i Nursi, 1897-1907 ve 1912-1914 yılları arasında Horhor medresesinde ders vermiştir. Horhor medresesi Urartulardan kalma tarihi Van kalesinde bulunmaktadır. Bu medresede Müküslü Hamza ile Şefik Arvasi, Said-i Nursi’den ders almışlardır. Horhor medresesi Van’ın Ermenilerce işgalinin ardından yakılarak tahrip edilir. Said-i Nursi bu medresede yaklaşık 200 öğrenciye ders vermiştir." (6)

Horhor medresesinde Bediüzzaman’a öğrencilik yapanlarla ilgili geniş bilgi İhsan Atasoy’un Nesil Yayınlarında neşredilen Molla Hamid Ekinci kitabında bulunabilir.

Üstad Bediüzzaman 1907 yılında İstanbul’a gider. Hamza ağabeyin de 1908........

© Risale Haber