Birden “DeepSeek” fırtınasına yakalandık.

Malum, Çinli bir yapay zekâ şirketi, Aralık sonunda ABD’deki en gelişmiş yapay zekâ şirketlerinin piyasaya sürdükleriyle yarışan “DeepSeek-R1” adlı gelişmiş bir yapay zekâ modelini dünyanın kullanımına sundu. Ve Ocak sonuna gelindiğinde Deep Seek-R1, küresel çapta kullanıcılar arasında olduğu kadar artan ölçüde teknoloji şirketlerinin domine etmeye başladığı finans piyasalarında da şok dalgaları yarattı.

DeepSeek sadece sunduğu imkânlarla değil, aynı zamanda ABD şirketlerinin yaptığından çok daha düşük olduğu öngörülen maliyetiyle de sürpriz yarattı. Gerek Silikon Vadisi, gerekse de Wall Street’deki “DeepSeek” fırtınasının en büyük kaybedeni, piyasa değerinde yaklaşık 600 milyar dolar düşüş kaybeden ABD çip üreticisi Nvidia oldu. Teknoloji ağırlıklı Nasdaq Endeksi, DeepSeek’in lansmanından sonra %3’ten fazla düştü. ABD ve Avrupa’da teknoloji hisseleri, ilk etapta yaklaşık 1 trilyon dolar düşüş kaydettiler. Uluslararası çaptaki iki çip üreticisi Broadcom ve Taiwan Semiconductor Manufacturing Company’nin de hisse değerleri sırasıyla  ve  eksildi. Piyasa o zamandan beri toparlandı; ancak bu düşüş, ABD piyasalarının tarihindeki en büyük tek günlük kayıp olarak da hafızalara kazındı.

Dahası, ABD’nin hâkim olduğu yapay zekâ pazarına Çinli bir rakibin girmesinin önemli jeopolitik etkileri var: her şeyden önce bu bir güç savaşı. Yapay zekânın astronomik maliyetlerini sadece ABD’deki belli başlı şirketlerin karşılayabileceği ile ilgili varsayımları da önemli ölçüde değiştirebilecek bir dönüm noktasında olabiliriz.

DeepSeek, son haftalarda ABD’de en çok indirilen uygulama oldu. Tesadüfen, başka bir Çin kökenli uygulama olan Xiaohongshu, benzeştiği TikTok’un yasağı sonrası birden popüler hale gelmişti.

Her halükârda OpenAI, 2022’nin sonlarında ChatGPT adlı yapay zekâ sohbet robotunu kamuoyuna tanıttığında yayılan, Çin’in sektörün gerisinde kaldığı ve ABD’nin asla arası kapanmaz biçimde öne geçtiği yönündeki spekülasyonlar artık geride kaldı.

Çin’in yapay zekâ alanındaki gelişimini tehdit olarak algılayan ABD, eski başkan Joe Biden, Ekim 2022’de Çin’e kapsamlı teknoloji kısıtlamaları getirmişti. Böylece, Çin’in Amerikan çip şirketi NVIDIA’nın ürettikleri gibi dünyanın en gelişmiş çiplerden bazılarını satın alması yasaklanmıştı. Çin’e satılan çiplerin ne kadar gelişmiş olabileceğinin sınırlanmasıyla kısıtlama daha da arttı. Biden’ın koyduğu yasak, NVIDIA’nın en gelişmiş çipleri olan H100’ü ve oyun bilgisayarlarında kullanılan RTX 4090 gibi diğer çipleri Çin’e satamayacağı anlamına geliyordu. Söz konusu çipler, yapay zekâ gelişiminin temelini oluşturuyor. Çinli çip üreticileri, SMIC ve Huawei gibi şirketler, açığı kapatmak için çok çalışsa da, ABD’li rakiplerinin büyük ölçüde gerisinde.

2023’ün büyük bölümünde Çin, yapay zekâ konusunda gerçekten geride görünüyordu. O sene Baidu tarafından yayınlanan sohbet robotu Ernie, pek ses getirmeyi başaramadı. Ancak DeepSeek, Ernie’nin fersah fersah ötesinde.

DeepSeek, teknoloji sektörüyle tanınan, kıyı eyaleti........

© P24