Türkiye kamuoyu hâlâ eski dönemin çözülmemiş sorunlarıyla meşgulken ABD Başkanı Trump her gün yeni bir açıklamayla dünyayı sarsıyor. Bu yazımda bir değişim dönemine işaret eden ABD’nin yeni politikasının ekonomide ve siyasette yol açacağı beklenmedik sonuçları ele alacağım.

GÜMRÜKLER, TÜM VERGİLER VE KDV HEDEFTE

Geçen Çarşamba günü Trump’ın insanları şaşırtan çıkışlarında konu yine uluslararası ticaret idi. Çin ürünlerine , alüminyum ve çeliğe ise % ek gümrük vergisi getireceğini açıklayan Donald Trump, gündemi ve rotası “Önce Amerika” olan agresif ekonomi politikasını sürdürdü. Amerikan ürünlerine bir şekilde gümrük tarifesi ya da herhangi bir vergi uygulayan tüm ülkelere aynen karşılık verileceğini açıkladı. Hedef aldığı vergiler içinde AB çerçevesinde ve Türkiye gibi Avrupa Gümrük Birliğinde bulunan ülkelerde uygulanan KDV sisteminin de bulunduğunu söyledi.

Dünya Ticaret Örgütü kurallarına göre ABD’nin gelişmekte olan ülkelere ayrıcalıklı tarife uygulaması gerekiyor. Ama kendisini artık uluslararası kurumlarla, bloklarla ve ittifaklarla bağlı hissetmeyen ABD için bunun bir önemi olmayacak. Birçok gözlemcinin henüz anlayamadığı nokta da işte burada. Trump yönetimindeki ABD kendisini tüm dünya ülkelerine karşı mevzilendirmiş ve aslında eski kapitalizmin temeli olan “ulus-devlet” ilkesini uyguluyor. Zaten klasik diplomaside de asıl aktör devletler değil mi? Diğer kurumlar meşruiyetlerini son analizde sadece ve sadece onlardan almıyorlar mı?

Başkan Trump, seçim kampanyası sırasında söz verdiği gibi, gümrük vergilerini “devletini yeniden zenginleştirmek için” araç olarak görüyor. Trump'ın düşüncesi, şirketlere vaat ettiği vergi indirimlerini kısmen bu yolla finanse etmek ve büyüyen ticaret açığını böylece azaltmak. Ama gümrük silahını aynı zamanda diğer ülkeler üzerinde bir baskı yöntemi olarak da kullanacak. Ekonomi danışmanı Kevin Hassett Pazartesi günü CNBC'de şöyle demişti: “Başkan Trump'ın düşündüğü şey, başkaları bizi oranında vergilendiriyorsa bizim de onları vergilendirmemiz gerektiğidir. Ancak uzlaşabiliriz. Yani onlar gümrük vergilerini düşürürse, biz de düşürürüz, mütekabiliyet fikri budur.”

ABD Başkanı, “Gümrüklerimiz herkese aynı kuralı uygulayacağı için adil, dolayısıyla hiçbir ülke şikayet edemeyecek” diye ekliyor. Böylece artık ittifaklar çerçevesinde düşünme döneminin kapandığını ilan etmiş oluyor. Donald Trump, göreve başlamasından sadece üç hafta sonra, dünyanın önde gelen ekonomik gücünün etrafına, daha önce benzeri görülmemiş korumacı bariyerler dikiyor ve yeni bir düzen oluşturuyor.

Dünyadaki belli başlı düşünce kurumlarının uzmanları ABD'nin Dünya Ticaret Örgütü'nün temel ilkelerine ilişkin taahhütlerini artık yerine getirmemesinin geniş ölçekli bir ticaret savaşının başlangıcı olduğu öngörüsünde bulunuyorlar Bu ilkeler arasında, arzuya göre tarife uygulama yasağının yanı sıra, ülkelerin gelişmişlik düzeyine göre farklı muamele yapılması yer almaktaydı. Ama Trump hepsini reddetmiş oldu.

EN ÇOK GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİ VURACAK

Dünya medyasının özellikle altını çizdiği bir konu Trump’ın açıklamasının dünyanın en korumacı ülkelerinden biri olan Hindistan’ın Başbakanı Modi'nin Beyaz Saray'daki görüşmesinden sadece saatler önce yapılması. Bu da ABD’nin yeni politikasının en çok gelişmekte olan ülkeleri vuracağına bir işaret. Donald Trump, Harley-Davidsonlara konulan gümrüğü örnek........

© OdaTV