Türk ve dünya medyasında büyük bir tantanayla ilan edilen Avrupa Birliği’nin silahlanma seferberliği haberi gerçek mi? AB Brüksel zirvesinde aslında ne karar alındı? Ustaca bir propagandayla yayılan “AB üyesi ülkeler hızla silahlanacak ve ortaya bir Avrupa askeri gücü çıkacak” şeklindeki iddiaların aslı nedir?

ZİRVE GERÇEKLERİ

Bir kere AB zirvesinde bir kısım medyada söylendiği gibi 800 milyar euroluk bir silahlanma planı yapılmadı. Zaten bu olamazdı çünkü ekonomik bir birlik olan AB’nin ortak bir savunma politikası oluşturması kuruluş anlaşmasına aykırıdır. Bu anlaşma ona savunma alanında yetki vermez. Perşembe günkü zirvede üye ülkelere daha önce AB bünyesinde kabul edilmiş ve son olarak 2011’de gözden geçirilmiş olan İstikrar ve Büyüme Paktından bütçe açısından sapma izni verildi. Yani ekonomik çerçevede bir karar alındı. Söz konusu paktın geçmişi ise 90’lı yıllara kadar gider.

Kasım 1995'te Alman Maliye Bakanı Theo Waigel Avrupa için bir İstikrar Paktı önermişti. Bu paktın amacı, Maastricht Antlaşmasında belirlenen bütçe kurallarına, yani kamu açıklarının GSYİH'nin %3'ü ve kamu borçlarının GSYİH'nin `'ı ile sınırlandırılmasına uymayan Üye Devletleri cezalandırmaktı. Yüzde 3'lük sınıra uymak ve bir güvenlik marjı sağlamak için Antlaşma, Üye Devletlerin kamu açıklarını GSYH'nin %1'i ile sınırlama hedefi bile koymuştu.

Daha önce zaman zaman çeşitli sıkıntılar nedeniyle istisnalar getirilen, Yunanistan gibi ağır bir kriz yaşayan ülkelere kolaylıklar sağlanan bu pakt en son Kovid-19 salgını nedeniyle gözden geçirilmişti. Şimdi büyük kısmı savunma harcamalarına ayrılmak olmak üzere, bu paktta öngörülen sınırların 800 milyar euro kadar aşılabilmesine olanak tanınıyor. Tabii bu rakam tek tek her ülkeye değil 27 üyenin toplamına tanınan bir muafiyet için öngörüldü. Yani ortalıkta para falan yok. Devletler kendileri harcama yapacaklar , tabii para bulabilirlerse ve ne kadar harcamak isterlerse. Yani bir asgari de yok, sadece verebilecekleri açık belirtiliyor. Bu arada birçoğunun ekonomik durumu pek de iyi değil. En başta da bütçe açığı krizi içindeki Fransa ve resesyondaki Almanya zordalar.

Bu arada AB İstikrar ve Büyüme Paktından 800 milyarlık bir sapmaya izin verilirken bunun içinde 150 milyar euroluk bir bölümün zaten daha önce Kovid-19 için yapılan masraflara tanınan muafiyetle ilgili olduğu biliniyor. Kimileri bunun daha da fazla olduğunu da söylüyorlar. Yani kısacası bu 800 milyar euro sadece silahlanma masrafları için değil. Muafiyet maddeleri arasına ilerde başka konular da girebilir. Bu bakımdan gerçek durum silahlanmaya 27 ülke için azami 650 milyarlık bir harcama yapılabileceğidir ki bu da 4 yıllık bir süre dahilindedir. Sonuç olarak AB zirvesinin kararı silahlanmadan çok silahlanmayı sınırlamaya benzemektedir.

AB zirvesinde alınan karara göre şimdi tek tek ülkeler azami 650 milyar içinde silahlanma da dahil olmak kendilerinin yapmayı öngördükleri ek harcamaları bir liste halinde Komisyon’a sunacaklar ve oradan onay alacaklar. Genel muafiyet tek tek ülkeler için bu şekilde kesin rakamlara bağlanacaktır. Tartışmalar sırasında ortaya çıkan bir gerçek de bu silahlanmanın da aslında büyük ölçüde ABD’den silah almaktan ibaret olduğunun anlaşılmasıdır.

AB Brüksel Zirvesi

AMERİKAN SİLAHI ALACAKLAR

Brüksel zirvesinde silah alımlarında “Avrupa önceliği” konusu gündeme geldi. “Avrupa malı” konusu AB-27'yi ikiye bölerken, Fransa Avrupa pazarından daha fazla alım yapılmasını istedi. Almanya ve Belçika ve Polonya gibi diğer ülkeler ise Amerikan ekipmanı almaya devam etmek niyetindeler. Sonuçta zirve hükümetleri alımlarını nerede yapacaklarını seçmekte özgür bıraktı.

Görünen o ki muafiyet maddesinin etkinleştirilmesine bir Avrupa tercihi eşlik etmediği için silahlanmaya ayrılan ve 27 ülke için azami 650 milyar euro olan rakamın çok büyük kısmı ABD’den silah alımlarına gidecek. Günümüz askeri teknolojisinde “ileri teknolojideki” silahların kullanılması sürekli bir işbirliği gerektirdiğinden AB ülkeleri daha on yıllarca ABD’ye askeri açıdan bağlı kalacaklar.

Önümüzdeki 4 yıl içinde AB üyesi ülkelerin İstikrar ve Büyüme........

© OdaTV