Timothy Snyder İkinci Dünya Savaşı üzerine uzmanlaşmış Amerikalı bir tarihçi. Bundan 8 yıl önce Trump’ın ilk kez ABD Başkanı seçildiği dönemde yazdığı “Tiranlık üzerine Yirminci Yüzyıldan 20 Ders” adlı kitap satış rekorları kırmıştı. Şimdi aynı kitap yeniden büyük ilgi topluyor ve kitapçı raflarını dolduruyor. İçinde bulunduğumuz koşullar ve karşı karşıya olduğumuz tehlikeler çerçevesinde Türk okurları da yakından ilgilendirecek bu “rehber” kitabı ele almak istedim.

NE YAPMALI... 20 İPUCU

Dünyanın geçen yüzyılda gördüğü dikta rejimlerini çok iyi tanıyan tarihçi, totalitarizm hakkındaki yakın bilgisinden yararlanarak, bu tür girişimlere teslim olunmaması için 20 ipucu paylaşıyor. Snyder kitabında özellikle "peşinen itaat etmemeyi", "tek parti devletini reddetmeyi" ve "kurumları savunmayı" öneriyor.

The New York Times ve Amazon tarafından derlenen en çok satanlar listelerinde zirveye yerleşen kitap şu ana kadar ABD'de 1.4 milyondan fazla satmış. Kitapçılar, Trump’ın siyasal çizgisi belirginleştikçe okurlar arasında kitaba yönelik ilginin arttığını söylüyorlar. Bazı yörelerde alıcılar aynı kitaptan birkaç nüsha satın alıyorlar, belli ki kitap giderek “direnişin el kitabı” haline geliyor. Bu el kitabı yer yer ABD’nin iç sorunlarına yoğunlaşsa da dünyanın her yerinde geçerli olabilecek siyasal tehlikelere karşı mücadele kurallarını içeriyor. Snyder’in kitaptaki bazı görüşlerine tam olarak katılmasam da yaptığı önerilerde bize ülkemizi anımsatan o kadar çok uyarı var ki eseri bizim için de adeta bir kılavuz kitap sayılabilir:

PEŞİN İTAAT İNTİHAR DEMEKTİR

Yazarın kitabındaki 20 dersi teker teker ele alayım:

1.Peşinen itaat etmeyin. Otoriterlik, gücünün çoğunu kendisine istekle hizmet edenlerden alır. Böyle zamanlarda insanlar baskıcı bir hükümetin kendilerinden ne yapmalarını istediğini tahmin eder ve bunu kendi başlarına yapmaya başlarlar. İşte bu en kötüsüdür. Tüm faşist rejimlerde yaşanmıştır bu. Kendinizde böyle eğilimler varsa buna karşı dikkatli olun ve bu konuda başkalarını da uyarın.

2. Kurumlara önem verin ve onları koruyun. Hukuka, medyaya ya da bazı kusurları da olsa eski demokratik devletin üst mahkemeler, ordu gibi kurumlarına sahip çıkın. Genel olarak "kurumlar" hakkında değil, onlar adına hareket ederek başka amaçlar taşıyanlar hakkında konuşun. Kurumlar kendilerini korumazlar. Onları toplum korur. Başından itibaren savunulmazlarsa domino taşları gibi devrilirler.

3. Meslek etiğini hatırlayın. Avukat, doktor, gazeteci, bilirkişi, devlet memurluğu gibi meslekleri olanların görev bilincini her türlü fırtınaya karşı korumaları çok önemlidir. Eğer avukatlar işlerini yaparlarsa, hukukun üstünlüğünü yok etmek zorlaşacaktır, eğer hakimler işlerini yaparlarsa, göstermelik duruşmalar yapmak zorlaşacaktır. Doktorlar sahte rapor vermeyecektir. Meslek dernekleri direnecektir. Meslekler çok önemlidir.

4. Siyasi konuşmaları dinlerken kelimelere dikkat edin. "Terörizm" ve "aşırılık" terimlerinin sık sık tekrarlanarak kullanılması sizde alarm zillerini çaldırmalı. Neye göre “aşırı”. Nasıl bir terörist? Hükümetin keyfine göre mi?........

© OdaTV