Şirketlerin ciddi bir çoğunluğu aile şirketi olarak doğar.Hatta pek çok şirket once girişimci bir şahsın şahıs firmasıyken, büyüyüp geliştikçe, aile şirketi halini almıştır.

Geçen gün çok sayıda eğitimime de katılmış, çok disiplinli ve takipçi iki kadim dostumuzun da bulunduğu bir grupta sohbet ederken, bunlardan birisinin son bir kaç senedir içlerinde bulunduğu aile şirketlerinin zaafları hakkında da konuşmalarımız oldu.

Üzüldüğüm konu, benim danışman ve eğitmen olarak 1984 yılından itibaren onlarcasını gördüğüm aile şirketlerinin 2025 yılında bile, biribirine çok benzeyen tarihi(!) sorunlarla karşılaştıkları dahası bu sorunları birtürlü çözemeyip iki ileri bir geri gittikleri gerçeğiydi.

Aile şirketleri başta belirttiğim gibi ailede bir büyüğün kurduğu, daha sonra evlatları ve yakın arkadaşları ile “kendince” bir organizasyon oluşturduğu kuruluşlardır. Bunlardan çok azı ne yazıktır ki üçüncü nesle kadar yaşayabilmektedir. Üç nesil hayatta kalmış az sayıdaki bu şirketler ise zamanında azda olsa sistemleşebilenlerdir.

“Aile şirketleri neden zorlanır, patinaja kalkar, küçülür ve maalesef batar?” Sorusunun genel cevabı bir üstteki paragrafımda özetlediğim system konusundaki eksiklikleri ile, aile bağları ile liyakat konusundaki ciddi kafakarışıklığıdır.

Bu yazıdaki amacım, aile şirketlerini uyararak, “tipik aile şirketi hatalarına” düşmelerini önlemek ve yarına kalmalarını sağlamaktır.

Aile şirketleri doğal olarak girişimci insanlarca kurulur ve dünyada da ülkemizde de bu girişimcilerin çoğunluğu, “A” tipi amaç ve sonuç adamlarıdır. Sistem ve kurallar bu tarz insanların çoğuna ne yazık ki “Ayak Bağı” gibi görünür. Girişimci iş adamlarının büyükçe çoğunluğu, okullarda da en başarılı talebelerden değil de sosyal, çevreyle ilgili on üzerinden beşi şaşma, altıyı aşma felsefesini benimsemiş, genellikle “satışçı ruhlu” talebelerden çıkar…

Durum böyle olunca girişimci kişilerce kurulan kurum, ataklık, amaca odaklanmak ve işbitiricilik sayesinde oldukça hızla ilerleyebilir. Işler büyüyüp, çalışan eleman sayısı arttıkça system ihtiyacı artarken, girişimcinin kişilik profile system........

© ngazete