1 Mayıs kutlamalarının tarihi 1880 li yılların başına kadar gidiyor. İşçi örgütlerinin emek sömürüsüne karşı direnişlerinin ilk mekân tuttuğu yerlerden birinin ABD olması da ilginç değil mi? Uzun çalışma saatleri, insanlık dışı çalışma koşulları, düşük ücretler ve çocukların boğaz tokluğuna çalıştırılmasının engellenmesi için yapılan gösterilerde, özellikle Chicago’da yaralanma ve ölümle sonuçlanan polis şiddeti, tarihin kara lekelerle dolu defterinde kayıtlı. Ancak şiddete rağmen artan gösteriler sonucunda hem ABD, hem de Kanada’da işçiler bazı önemli kazanımlar da elde etmiş. Grev hakkı bunlardan biri. Tabii 1 Mayıs’ı asıl taçlandıran gelişme Rus Çarlığındaki 1917 devrimi ve Sovyetler Birliğinin kuruluşu. İşçiler açısından birçok hakkın elde edilmesine yardımcı olan bu olay, daha sonra batı dünyasında 1 Mayıs’ın komünizm ile bağdaştırılmasını sonuçlandırmış ve bu nedenle 1 Mayıs zaman zaman isim değişikliği de dâhil çeşitli müdahalelerin muhatabı haline gelmiştir.

Tarihe Düşülen Noktalara Kısaca Bakmak

Dünyanın farklı bölgelerinden dalga dalga yayılan işçi hareketleri, 1800 lerin sonunda Osmanlı İmparatorluğunun kıyılarına çarptığında, ilk defa 1890 da “Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü” olarak kutlanmış, ama olaylarla geçen dünya örneklerinin haberleri de buralara ulaştığından uzun yıllar yasaklanmıştı. Abdülhamid-i Sani’nin istibdat döneminde ilk 1 Mayıs kutlamasının 1905 yılında İzmir’de, bir diğerinin de ikinci meşrutiyetin ilanından sonra 1910 yılında İstanbul’da olması ilginç birer tarihi ayrıntı. Hangi hakları talep ediyorlardı? O yılların sürekli savaş atmosferinde talep ettikleri hakların hangilerini elde edebiliyorlardı? Belki........

© Muhalif