Jimmy Carter ABD nin gördüğü gelmiş geçmiş en dindar, ama dini ahlaki değerler, tevazu ve tok gözlülükle yaşayan başkanlarından biriydi. Bir dönem yaptığı başkanlığın kampanyası sırasında, o senelerde yaşadığımız Iowa City ye gelmişti. Biz de merakla daha henüz 1.5 yaşında olan minik kızımızı da omzumuza oturtup izlemeye gitmiştik. Arabadan inmiş, tezahüratta bulunanların ellerini, yüzünden hiç eksik etmediği o samimi tebessüm ile sıkmıştı. Başkanlık koltuğuna 1977 yılının Ocak ayında oturduğunda ABD ekonomisi perişandı. 1973 petrol krizi ve Arapların petrol ambargosu ile tetiklenen enflasyon ve işsizlik ülkeyi kasıp kavuruyor, insanlar kontak kapayarak tasarruf etmeye çalışıyordu. Torunu Jason Carter cenaze töreninde dedesinin özel yaşamında olduğu gibi siyaseti de “dürüstlükten şaşmama; Kanun ve kurallara uyma ve toplumsal barışa hizmet” ilkeleriyle yaptığını söyledi. Törendeki konuşmacılar onun insan ve kadın hakları mücadelesini, çok sık doğal felaketlerle yüzleşen ABD ye Federal Afet Yönetimi Kurumu (FEMA) gibi bir kurumu kazandırmasının önemini anlattı. Carter’in en büyük mirası kuşkusuz 1978 yılında imzalanan İsrail-Mısır Camp David anlaşmasıydı. Ne yazık ki İran’da Şah’ın devrilmesi ve Kasım 1979 da patlayan rehine krizi nedeniyle tekrar seçilemedi. Paul Volcker’i Federal Rezerve Bank’in (FED) başına getirmesi ise şimdi ekonomi yönetimine bıraktığı en değerli miras olarak hatırlanıyor. Bu yazımda önemi nedeniyle enflasyon mücadelesinde Volcker etkisine yer vermek istiyorum.

Volcker Kuralının Başarısı

Paul Volcker 30 Ekim 2018 de “Devam Ediyoruz: Sağlam Para ve İyi Yönetim Arayışı” (Keeping At It: The Quest for Sound Money and Good Government) başlığı ile yayınlanan otobiyografik anılarında, 1970 li yılların o zor döneminde fırtınalı denizde dünyanın en büyük transatlantik gemisini su üstünde tutmak için yapılanları anlatır. Carter zor bir kavşakta görevi kendisi gibi dürüst ve işinin ehli bir insana vererek unutulmaması gereken bir yönetim mirası bırakmıştır. Nitekim yıllar sonra Barack Obama da 2009 da göreve geldiğinde mali krizi atlatmak için yine Volcker’a başvurmuş ve ondan kendisine danışmanlık yapmasını istemişti. Bu arada diğer FED başkanları gibi Volcker’in de evinden FED e gitmek için otobüse bindiği ve otobüs beklerken duraktaki halkla sohbet ettiği de iyi bilinir. Nerede kurşun geçmez makam arabaları, şoförler, korumalar, katmerli maaş ve yan ödemeler! Carter gibi bir dürüstlük abidesi gibi olan Volcker’in yaşamı aslında tüm yüksek bürokratlara örnek olmalı. Carter’in davetiyle 1979 da FED in başına gelen Volcker, 1987 yılına kadar kurumun başında kalmıştı. FED başkanlığı sırasında enflasyon canavarını ikiye katladığı........

© Muhalif