-Kadr kelimesi

Türkçe’de her ne kadar ‘kadir’ denilse de bu gece Kur’an’da “Leyletü’l-kadr–Kadr Gecesi” şeklindedir.

Kadr (kudret) kavramı Kur’an’da 100’den fazla yerde isim ve fiil olarak geçer. Çoğunda Allah’a nisbet edilmiştir.

Bunun fiili (ka-de-ra) güç yetirmek, planlamak, bir şeyin şeklini ve niteliğini belirlemek, kıymetini bilmek, takdir etmek demektir.

Bunun masdarı ‘kadr’; şeref (kadru kıymet), takdîr, hüküm, güç, yücelik gibi anlamlara gelir. Mesela;

“Allah her şeye bir kadr-ölçü koydu…” (Talak 65/3. Kamer 54/49)

Bu kökten gelen el-Kâdir, el-Kadîr ve el-Muktedir; Allah’ın güzel isimleri olarak her şeye kâdir olan, sonsuz güçlü, gücünün sınırı olmayan, kendisinde acizliğin olmadığı Allah demektir.

el-Kâdir ismi Kur’an’da 14 âyette geçiyor. Mesela;

“O’na Rabbinden bir mucize indirilseydi ya! dediler. De ki: Şüphesiz Allah mu’cize indirmeye kâdirdir. Fakat onların çoğu bilmezler.” (En’am 6/37)

“Onlar, gökleri ve yeri yaratan Allah’ın kendileri gibilerini yaratmaya Kâdir olduğunu görmediler mi?...” (İsrâ 17/99. Ayrıca bkz: En’am 6/65. Yâsîn 36/81. Târık 86/8. Kıyâme 75/40.v.d.)

‘el-Kadîr’ ismi ise 45 âyette geçiyor. Mesela;

“Herkesin yöneldiği bir kıblesi vardır. (Ey müminler!) Siz hayır işlerinde yarışın. Nerede olursanız olun sonunda Allah hepinizi bir araya getirir. Şüphesiz Allah her şeye Kadîrdir (gücü yetendir).” (Bekara 2/148)

“Göklerin ve yerin hükümranlığı Allah’ındır. Allah’ın her şeye gücü yeter (O Kadîrdir).” (Âl-i İmrân 3/189)

Aynı kökten gelen ‘takdîr’, bir şeyin miktarını açıklamak, ölçüsünü belirlemek, hakkını vermek demektir.

“Onlar Allah’ı hakkıyla takdîr edemediler.” (Zümer 39/67)

“Biz ölçü koyduk (takdir ettik), Biz ne güzel ölçü koyanız.” (Mürselât 23)

“Aranızda ölümü takdir eden O’dur.” (Vâkıa 56/60. Ayrıca bkz: Müzemmil 73/20. Abese 80/19. Müdessir 74/18-19)

Allah (st) her şeyi amacına uygun bir şekilde yarattı, yaratıyor (takdir ettti, ediyor), fıtratını belirleyip hedefine/görevine ya da işlevine doğru yöneltti, yöneltiyor. (A‘lâ 87/2-3)

Yine aynı kökten gelen ‘iktidar’; bir hükmü uygulamaya güç yetmek, güçlü, yetkili olmak, ‘muktedir’ ise bunları yapabilen, bunları yapmaya kudreti olan demektir. (el-Isfehânî, R. el-Müfredât, s: 595)

‘Muktedir’ Allah’ın........

© Mir'at Haber