Allah’ın (st) hükmedenlerin en hayırlısı olduğu bir âyette de ‘fâsıl-fasleden’ kelimesiyle haber veriliyor.

-Yevmu’l-fasl

‘fesale’ fiilinden gelen ‘fasl’; iki şey arasındaki mesafe olduğu gibi aynı zamanda kesin hüküm manasına da gelir.

“Yoksa onların bir takım ortakları mı var ki, Allah’ın izin vermediği şeyleri, dinden kendilerine şeriat kıldılar? Eğer “fasl (karar/hüküm)” kelimesi olmasaydı, elbette aralarında hüküm hemen verilirdi. Gerçekten zalimler için acıklı bir azap vardır.” (Şûrâ 42/21)

Aynı kökten “kavlün fasl”; hak söz, ayırdedici söz demektir. (el-Isfehânî, R. el-Müfredât, s: 573) Bu da Kur’an’ın bir sıfatıdır. Bir âyette şöyle geçiyor:

“Şüphesiz o Kur’an, hak ile bâtılı ayırdeden bir sözdür. O asla bir şaka değildir.” (Târık 86/13-14)

Allah (cc) burada göğe ve yere yemin ederek, insanın başlangıcı ve sonu ile ilgili âyetlerle, insanın tekrar kendisine geri döneceğini haber veriyor ve arkasından da Kur’an’ın hak söz, kesin hüküm olduğunu bildiriyor. (Elmalılı, H. Y. Hak Dini Kur’an Dili (sad.), 9/132)

Taberî şöyle demiş: Şüphesiz ki bildirilen bu olaylar, hak ile bâtılı ayırdeden hak haberlerdir. Bunlar oyuncak ve bâtıl şeyler değildir. Kavlu’l-fasl’a bazıları hak söz, bazıları hüküm sözü manasını verdiler. (Taberî, İbni Cerir. Câmiu’l-Beyân, 12/540)

Ali (ra) şöyle demiş: Rasûlullah’ı (sav) şöyle derken dinledim:

“… Bu (Kur’an) öyle bir kitabtır ki, onda sizden öncekilerin haberi, sizden sonrakilerin hükmü vardır. O ayırdedici (fasl’dır) bir sözdür. O bir şaka değildir. Herhangi bir zorba (zorbalık ederek) onu terkedecek olursa, Allah onun belini kırar. Kim hidâyeti ondan başka bir yerde arayacak olursa, Allah onu saptırır…” (Tirmizî, F. Kuran/13 no: 2906, Garip kaydıyla)

Yine aynı kökten; “yevmu’l-fasl”; kıyâmet günü, kesin hükmün verileceği gün demektir.

Âhiretin 15 isminden biri de “yevmu’l-fasl”dır. Rabbimiz “öldükten sonra dirilme/ba’sü ba’de’l-mevt” hakkında şöyle buyuruyor:

“O (dirilme,) korkunç bir çığlıktan ibarettir ve o anda, onlar baka kalırlar.

(Kafirler) şöyle diyecekler: “Vay başımıza gelene! Bu beklenen ceza (karşılık) günüdür.”

İşte bu, yalanlamış olduğunuz hüküm günüdür (yevmu’l-fasl’dır).” (Sâffât 37/21)

Kıyâmetten sonra başlayacak âhiret hayatı, orada hesaba çekilme bir önceki âyette “yevmü’d-dîn” bu âyette de “yevmu’l-fasl” olarak nitelendirildi. Her iki de bir hakikati haber veriyor: Dünya hayatının sona ermesinden sonra kıyâmet, yani yeniden ayağa kalkış, diriliş olacak… Herkes mahşerde Rabbin huzurunda haşrolacak (toplanacak)… Allah (st) o gün herkesin hakkında hüküm/karar verecek, herkes dünyada yaptıklarının karşılığını, cezasını alacak…

O gün hakkın bâtıldan ayrılacağı, haklının ve haksızın, iyi yapan ile kötü yapanın, izzetli olan ile zillet içinde olanın, zalimin ve mazlumun belli olacağı, insanların farklı düşündükleri şeyler hakkında hüküm verileceği gündür.

Öldükten sonra dirilmeyi inkâr eden........

© Mir'at Haber